INHULDIGING KONING WILLEM-ALEXANDER

"Lieve moeder ".."Dank u voor de vele mooie jaren waarin wij u als onze Koningin mochten hebben!"

Vanmiddag is Koning Willem-Alexander ingehuldigd in de Nieuwe Kerk tijdens de Verenigde Vergadering van de Staten-Generaal. Alles verliep geheel volgens traditie; veel verschillen met voorgaande inhuldigingen waren er dus niet. De ceremonie werd muzikaal omlijst door het Nederlands Blazers Ensemble, het Nederlands Kamerkoor en Amsterdam Sinfonietta muziekstukken. 

Prinses Aimée leende de zwangerschapsjurk van Máxima

Omdat er nogal wat gasten aanwezig moesten zijn in de kerk werd de toegang al vroeg verleend. Uren voor aanvang van de ceremonie moest men zich melden; dat gold met name voor de 500 burgers die – voornamelijk via bedelbrieven en/of aandacht zoeken via de media – een uitnodiging van de Staten Generaal ontvangen hadden. Uiteraard zijn ze van te voren flink gescreend, en mochten ze niet in de buurt van de Koninklijke gasten, ministers, Kamerleden en andere hoogwaardigheidsbekleders zitten. Tegen half twee arriveerden ook de buitenlandse Koninklijke gasten bij de ingang van de kerk (aan de Nieuwezijds Voorburgwal) Onder hen Prins Filip en Prinses Mathilde van België, Kroonprins Salman bin Hamad al Khalifa van Bahrein, Kroonprins Billah en Prinses Sarah van Brunei , Kroonprins Frederik en Kroonprinses Mary van Denemarken, Kroonprins Naruhito en Kroonprinses Masako van Japan, Prins El Hassan bin Talal en Prinses Sarvath El Hassan van Jordanië, Erfprins Alois en Erfprinses Sophie van Liechtenstein, Erfgroothertog Guillaume en Erfgroothertogin Stéphanie van Luxemburg, Prinses Lalla Salma van Marokko, Prins Albert II van Monaco, Kroonprins Haakon en Kroonprinses Mette-Marit van Noorwegen, Haitham bin Tareq al Said (Oman), Sheikha Moza bint Nasser al Misned (Qatar), De Prins en Prinses van Asturias (Spanje), Kroonprins Maha Vajiralongkorn en Prinses Maha Chakri Sirindhorn (Thailand), De Prins van Wales en de Hertogin van Cornwall (Verenigd Koninkrijk), Sheikh Hamed bin Zayed al Nahyan (Verenigde Arabische Emiraten) en Kroonprinses Victoria en Prins Daniel van Zweden. Van deze gasten was het voor Prins Charles maar liefst de tweede keer dat hij een Nederlandse inhuldiging bijwoonde, maar dit keer in het gezelschap van zijn vrouw Camilla. Prins Albert van Monaco is een uitzondering op de gastenlijst, omdat het eigenlijk gebruikelijk is géén staatshoofden af te vaardigen maar de kroonprins of kroonprinses.



Foto's: © PPE/DDP/Guido Ohlenbostel, www.ppe-agency.com

Terwijl de Koninklijke gasten de kerk binnendruppelden – en daar van top tot teen bekeken werden door de duizenden gasten- verliep het aan de Damzijde van de kerk niet helemaal volgens planning. Enkele ministers waren vertraagd waardoor minister-president Rutte met z’n ‘club’ de kerk niet in complete vorm kon betreden. Na bijna tien minuten onder het baldakijn gewacht te hebben, sloot de rest zich aan en kon Voorzitter De Graaf van de Eerste Kamer de Verenigde Vergadering openen. Op dat moment arriveerden via de ingang aan de Nieuwezijds Voorburgwal ook de leden van de Koninklijke familie: De Prinses van Oranje, Prinses Alexia en Prinses Ariane liepen voorop in blauwe jurkjes – van NATAN. De jurkjes leken op het eerste gezicht identiek, maar zijn dat niet. De stof is hetzelfde, maar de vorm verschilt per jurkje. Zo had Alexia een strik, Ariane een kraagje en de jurk van Amalia heeft – in tegenstelling tot die van haar zusjes – geen plooien. Samen met hun moeder zijn de prinsesjes een tijd geleden op bezoek gegaan bij couturier Edouard Vermeulen in Brussel. Omdat Amalia "Dat trek ik écht niet aan" riep, stelde Vermeulen voor ieder prinsesje haar eigen jurk te ontwerpen op papier.

De prinsesjes werden gevolgd door Prinses Beatrix (ook in het blauw) en Prinses Mabel - die naar verluidt met de grote strik op haar arm verwees naar haar huwelijksjurk. Aan de kant van de bijzondere mouw had natuurlijk Prins Friso moeten lopen..Op deze manier was hij er toch nog een beetje bij. Achter hen liepen; Prins Constantijn en Prinses Laurentien, Prinses Margriet en prof. mr. Pieter van Vollenhoven, Prins Carlos en Prinses Annemarie, Prinses Margarita en de heer Tjalling ten Cate, Prinses Irene en Prins Jaime, Prinses Carolina en de heer Albert Brenninkmeijer, Prins Maurits en Prinses Marilène, Prins Bernhard en Prinses Annette, Prins Pieter Christiaan en Prinses Anita, Prins Floris en Prinses Aimée (die de zwangerschapsjurk van Prinses Máxima geleend heeft) Prinses Christina en haar kinderen Bernardo, Nicolás en Juliana Guillermo.

Foto's: © PPE/DDP/Guido Ohlenbostel, www.ppe-agency.com

Foto's van alle gasten

Uit het paleis aan de Damzijde kwam langzamerhand de stoet tevoorschijn. De herauten der wapenen en de koningen der wapenen voorop. Voor Oud-Commandant der Strijdkrachten Van Uhm en astronaut André Kuipers was de rol van ‘koning der wapenen’ weggelegd. Anky van Grunsven, Robbert Dijkgraaf en Renée Jones-Bos waren heraut.

Zodra de Koning en de Koningin – na onder andere de vaandeldragers - een stap buiten het paleis zetten werd er op hetzelfde moment op het Defensieterrein van de marine aan het IJ een saluutschot gelost. Dat gebeurde vervolgens iedere 5 seconden tot de Koning de kerk betrad. Behalve de Koningsmantel – die dit keer door de mogelijk betere bewaarmethode niet gerestaureerd heeft moeten worden – droeg de koning op het Ordelint het Ridder Grootkruis in de Militaire Willemsorde, en verder nog een aantal onderscheidingen; het Grootkruis in de Orde van de Nederlandse Leeuw, Ridder in de Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau, Inhuldigingsmedaille uit 1980, Huwelijksmedaille uit 2002, Ridder in de Johanniter Orde van Nederland, Elfstedenkruis en Ridder in de Orde van de Eikenkroon van Luxemburg. Aan de mantel is dit keer dus weinig gesleuteld, wel vertelde de Koning – toen nog prins – tijdens het tv-interview:” Er moest wat aan gebeuren in de vorm van, er zitten leeuwen op van zilverdraad, die waren helemaal donker geworden, die moesten een beetje opgepoetst worden, maar het is gewoon de oude mantel die weer uit de doos gehaald is en hij is een beetje bijgepoetst en opgelapt en is weer helemaal klaar." Koningin Máxima viel ook zeker niet in het niet naast haar man. Net als haar dochters en schoonmoeder droeg ze een blauwe jurk, met een 'eigen mantel' eroverheen. De jurk is ontworpen door de Nederlandse modeontwerper Jan Taminau. Met de mooie grote Mellerio saffieren tiara leek het net of de Koningin gekroond rondliep.

Foto's: © PPE/Nieboer, www.ppe-agency.com

“De Koning” klonk het door de kerk. Iedereen ging staan voor de komst van Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima. Enigszins zenuwachtig schreed het paar langzaam richting het troonpodium. Daar keken de prinsesjes met open mond hoe hun vader met de zware mantel het podium beklom en gezamenlijk met iedereen het Wilhelmus zong. Het volkslied lijkt ook voor de prinsesjes geen moeilijke opgave meer te zijn. Door het vele oefenen konden ze de twee coupletten helemaal meezingen.

De Koning en Koningin namen vervolgens plaats op de oude stoelen van Wilhelmina, die speciaal voor de gelegenheid opnieuw bekleed waren met de gouden leeuwen die we kennen van de stoelen die Beatrix en Claus in 1980 gebruikten. "Leden van de Staten-Generaal! Vandaag ben ik naar uw vergadering gekomen om als koning te worden beëdigd en ingehuldigd." begon de kersverse Koning luid en duidelijk. “Als gekozen volksvertegenwoordigers bent u daartoe hier, in de hoofdstad, bijeen. Dit symboliseert onze constitutionele verhoudingen. In de loop van twee eeuwen is het Nederlandse Koningschap onlosmakelijk verbonden geraakt met de parlementaire democratie. Deze inhuldiging en de eed die ik straks afleg, bevestigen dat verbond, dat is verankerd in het Statuut voor het Koninkrijk en de Grondwet. Democratie is gestoeld op wederkerig vertrouwen. Vertrouwen van burgers in hun overheid. Een overheid die zich aan het recht gebonden weet en perspectieven biedt. Maar ook vertrouwen van de overheid in haar burgers. Burgers die zich medeverantwoordelijk weten voor het algemeen belang en opkomen voor elkaar. Alle publieke ambtsdragers, of ze nu gekozen zijn, benoemd of aangewezen, hebben aan dat vertrouwen hun bijdrage te leveren. Zó wordt de democratie onderhouden. "In het winnen van wederkerig vertrouwen ligt een voortdurende opgave, in het klein en in het groot." Dat zei mijn moeder in haar laatste kersttoespraak als Koningin. Drieëndertig jaar lang heeft zij vertrouwen gegeven en het haar gegeven vertrouwen niet beschaamd. Dat is de basis van haar gezag. Zij stond voor de waarden die in de Grondwet zijn verankerd en waaraan zij zich op 30 april 1980 plechtig had verbonden. Zij gaf daaraan uiting als zij dat nodig vond. Want het feit dat de Koning geen politieke verantwoordelijkheid heeft, betekent niet dat hij geen eigen verantwoordelijkheid draagt. Anders zou de eed, die ook ik zo dadelijk in deze Verenigde Vergadering zal afleggen, betekenisloos zijn. “ 

Toen richtte hij (net als zijn voorgangers) tot zijn moeder: “Lieve Moeder, U was Koningin in het volle bewustzijn van de verantwoordelijkheden die daarmee verbonden zijn. De plichten van uw ambt was u volkomen toegewijd. Maar u was ook dochter, echtgenote, hoofd van de familie en moeder. Aan elk van die verantwoordelijkheden wilde u eveneens ten volle recht doen. Dat leidde soms tot innerlijke spanningen. Maar u wist uw vele plichten bijeen te brengen in een bezield verband. Op u werd nooit vergeefs een beroep gedaan. Ook in dagen van persoonlijke droefheid was u op de meest liefdevolle wijze een betrouwbare steun voor ons allemaal. Geholpen door mijn vader heeft u als Koningin uw eigen stijl ontwikkeld. Vluchtige populariteit was niet het kompas waarop u reisde. U hield een stabiele en zuivere koers aan omdat u wist in een lange traditie te staan. Rustig te midden van de woelige baren. Ik treed in uw voetsporen. Van mijn ambt heb ik een helder beeld. 'Wat de toekomst brengen moge', weet geen mens. Maar waarheen het pad ook leidt en hoe ver het ook voert, uw wijsheid en uw warmte draag ik met mij mee. Ik weet dat ik de gevoelens van velen in Nederland en de Caraïbische delen van ons Koninkrijk vertolk als ik zeg: dank u voor de vele mooie jaren waarin wij u als onze Koningin mochten hebben! “ Na deze woorden volgde een luid applaus voor de afgetreden Koningin. Weer moest ze tegen haar tranen vechten, maar vond gelukkig afleiding door met haar kleindochters te praten.

De Koning vervolgde: “Iedere Koning geeft een eigen invulling aan het ambt. Hij is een andere persoon, in een andere tijd. Het Koningschap is niet statisch. Binnen onze staatsrechtelijke regels heeft het zich steeds kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden. Die ruimte hebben ministers en Staten-Generaal de Koning ook geboden. Tegelijkertijd is het Koningschap een symbool van continuïteit en gezamenlijkheid. Het is een directe verbinding met ons staatkundig verleden, het tapijt van onze geschiedenis waaraan ook wij vandaag gemeenschappelijk verder weven. In de geschiedenis vinden we de verankering van de waarden die we delen. Eén van die waarden betreft de

dienende rol van de Koning. De Koning bekleedt zijn ambt ten dienste van de gemeenschap. Dat diepgewortelde besef werd al in 1581 door de Staten-Generaal vastgelegd in het Plakkaat van Verlatinghe, de geboorteacte van wat later Nederland is geworden. Ik treed aan in een periode dat velen in het Koninkrijk zich kwetsbaar en onzeker voelen. Kwetsbaar in hun werk of in hun gezondheid. Onzeker over hun inkomen of over hun leefomgeving. Dat kinderen het beter krijgen dan hun ouders, lijkt minder vanzelfsprekend dan vroeger. Ieder voor zich lijken we weinig greep te hebben op ontwikkelingen die ons leven beïnvloeden. Onze kracht ligt dan ook niet in afzondering, maar in samenwerking. Als familie. Als vrienden. Als bewoners van een straat of buurt. Als burgers van ons Koninkrijk. En als bewoners van deze aarde, die zich geconfronteerd zien met tal van opgaven die alleen in internationaal verband zijn op te lossen. Eenheid èn verscheidenheid. Eigenheid èn aanpassingsvermogen. Besef van de waarde van tradities èn nieuwsgierigheid naar wat de toekomst brengt. Die kenmerken hebben ons in de loop van onze geschiedenis gemaakt tot wie we zijn. De drang om grenzen te verkennen en liefst te verleggen, heeft ons vèr gebracht. Vijf bijzondere landgenoten staan daarvoor symbool. Zij vervullen hier, vandaag, een traditionele rol, maar zijn tegelijkertijd een levend bewijs van waartoe wij in staat zijn. Achter hen staan honderdduizenden anderen die zich op hun eigen manier onderscheiden. Ook hun inzet is onmisbaar. De hoop van ons land schuilt in het samenspel van al die mensen, met hun talenten, klein en groot. Vindingrijkheid, ijver en openheid zijn al eeuwenlang onze kracht. Daarmee hebben wij de wereld veel te bieden. Als Koning wil ik mensen aanmoedigen om actief gebruik te maken van de mogelijkheden die ze hebben. Hoe groot de verscheidenheid ook is, hoe verschillend onze overtuigingen en dromen ook mogen zijn, waar onze wieg ook stond, in het Koninkrijk der Nederlanden mag iedereen zijn stem laten horen en op voet van gelijkwaardigheid méébouwen. Met trots zal ik het Koninkrijk vertegenwoordigen en helpen nieuwe kansen te ontdekken. Ik wil verbindingen leggen, verbanden signaleren en uitdragen wat ons, Nederlanders, verenigt, ook in tijden van grote vreugde en bij diep verdriet. Zo kan ik als Koning het wederkerig vertrouwen tussen burgers en hun overheid verstevigen, de democratie onderhouden en het algemeen belang dienen. Ik aanvaard dit ambt met dankbaarheid. Dankbaar voor de opvoeding die mijn ouders mij hebben gegeven en voor de ruimte die ik heb gekregen om me op dit ambt voor te bereiden. Velen hebben mij met raad en daad geholpen; hun allen zeg ik dank. Achtereenvolgende kabinetten, daarbij gesteund door de Staten-Generaal, hebben mij de mogelijkheid gegeven een eigen rol te spelen op verschillende werkterreinen. Daardoor heb ik veel kunnen doen in en voor Nederland. Dat werk heeft me bewust gemaakt van wat ik in mijn positie kan betekenen. Het heeft me ook de kans gegeven een grondig inzicht te verwerven in onderwerpen die fundamenteel zijn voor ons land, zoals een verantwoorde omgang met water. “

Ook spreekt hij lovende woorden over zijn vrouw: “Nationale en internationale ervaringen hebben mij gevormd tot wie ik ben. Met vertrouwen durf ik tegen mezelf en tegen de wereld te zeggen: ik aanvaard dit ambt met overtuiging. Daarbij besef ik hoe intens gelukkig ik ben met de steun van mijn vrouw, Máxima. Zij is zich bewust van de persoonlijke begrenzing die haar positie soms van haar vraagt. Zij heeft ons land omarmd en is Nederlandse onder de Nederlanders geworden. Ten volle is zij bereid haar vele capaciteiten in dienst te stellen van mijn Koningschap en ons aller Koninkrijk." Máxima haalde na deze woorden maar eens een zakdoek tevoorschijn. 

Maar tot slot richt hij zich weer gauw tot de Leden van de Staten Generaal, met aansluitend de eed:“Vandaag bevestigen we tegenover elkaar onze wederkerige verantwoordelijkheden en verplichtingen. Het Statuut voor het Koninkrijk en de Grondwet zijn ons gemeenschappelijke fundament. In goede en in minder goede jaren mogen we daarop verder bouwen in het volle vertrouwen dat we samen met opgeheven hoofd de toekomst tegemoet kunnen treden. Vanuit die overtuiging wil ik me als Koning inzetten met alle krachten die mij gegeven zijn. 

Ik zweer aan de volkeren van het Koninkrijk dat Ik het Statuut voor het Koninkrijk en de Grondwet steeds zal onderhouden en handhaven. Ik zweer dat Ik de onafhankelijkheid en het grondgebied van het Koninkrijk met al Mijn vermogen zal verdedigen en bewaren; dat Ik de vrijheid en de rechten van alle Nederlanders en alle ingezetenen zal beschermen, en tot instandhouding en bevordering van de welvaart alle middelen zal aanwenden welke de wetten Mij ter beschikking stellen, zoals een goed en getrouw Koning schuldig is te doen. Zo waarlijk helpe Mij God almachtig! “

Foto's: © ANP/RVD

Rond 14.20 uur leidt voorzitter de Graaf de plechtige verklaring in die hij en de leden van de Staten Generaal, de Staten van Aruba, de Staten van Curaçao en de Staten van Sint-Maarten daarna zouden afleggen. Vervolgens werden alle aanwezige Kamerleden – die al op alfabetische volgorde zaten – opgenoemd om de eed of belofte af te leggen. Er leek geen eind aan te komen, maar uiteindelijk kon de voorzitter met de woorden "Ik constateer dat de inhuldigingsceremonie is voltooid" de plechtigheid officieel beëindigen. Nadat de koning der wapenen Van Uhm “Koning Willem-Alexander is ingehuldigd!" riep, werd er door alle aanwezigen zo hard mogelijk ‘hoera’ geroepen. Ook buiten de kerk werd door de herauten verkondigd dat de Koning ingehuldigd was, wat in deze tijd éigenlijk overbodig is met al die schermen. Toch wordt ook deze traditie in ere gehouden. Tot slot zong het kinderkoor, en kon Amalia een geeuw niet meer onderdrukken.. 

Tegen drie uur verlieten Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima de kerk waar men hen op de Dam luid toeschreeuwde, maar het Koningspaar raakte niet uit hun concentratie om zo voorzichtelijk mogelijk over de blauwe loper onder de visnetten door te lopen. Ondanks dat de mantel aan de schouders van de Koning was vastgemaakt, wilde hij het risico niet lopen dat hij ‘m zou verliezen. In de Burgerzaal van het paleis vond achter gesloten deuren een receptie plaats met alle gasten, en werden er officiële foto’s gemaakt.

Foto's: © PPE/Nieboer, www.ppe-agency.com