Deel 6 thema maand maart

Op 30 april 1980 tekende koningin Juliana om 10:45 uur 's ochtends in de Mozes en Aäronzaal van het Koninklijk Paleis op de Dam haar troonsafstand. Beatrix werd nu koningin.Toen Christina na haar terugkeer uit New York lange tijd in het paleis logeerde, kon zij haar moeder geen groter plezier doen dan 's morgens bij haar aan de ontbijttafel aan te schuiven. In plaats van aan haar omvangrijke taak te beginnen, wachtte de prinses na 1980 immers een dag van vrije tijd. De terugslag daarvan ondervond Juliana volgens een vriendin pas tegen het einde van het jaar. Een half jaar na de troonsafstand liet haar altijd zo vitale gestel Juliana plotseling in de steek. Diverse ouderdomskwaaltjes begonnen haar te plagen. Haar gehoor liet haar in de steek en een gehoorapparaat werd haar aangemeten.
Het ouder worden, met alle beperkende gevolgen van dien, was niets voor Juliana. Elke uitgestoken hand werd bits afgeslagen ('Ik wil niet dat u me helpt, ik ben niet van porselijn!') en eigenlijk leek het hele thema taboe. De viering van Juliana's vijfenzeventigste verjaardag in 1984 werd een uitbundig volksfeest in Den Haag. Vooral het bezoek aan de Koninginnekermis op het Voorhout werd een daverend succes. Met haar tweejarige kleindochtertje en naamgenootje waagde Juliana zich zelfs in de Spin, een hevig draaiende kermisattractie. Zij reisde, genoot van sportieve vakanties en bleef de spil van de familie. Een leven in de schaduw van de troon in plaats van erop bracht ook voordelen met zich mee. Zo genoot zij van haar bezoek in 1986 aan Israël. Bijna in tranen knuffelde zij in het Juliana-bos enkele boomtakken, almaar herhalend: 'Dit is mijn bos, dit is mijn bos'. Op 4 juli 1987 gebeurde er echter iets wat toen niet alleen Juliana's vakantie zou bederven, maar wat later zou bijdragen tot haar onbehagen over een incident in paleis Soestdijk in 1989. In dat jaar werd uit goede bron vernomen dat een indringer in het paleis tot in haar privé-vertrekken had weten door te dringen. Er vond weliswaar geen contact plaats tussen de man en Juliana of Bernhard, maar toch hield de prinses er een akelig gevoel aan over, nadat zij eenmaal van het voorval op de hoogte was gesteld.
In november 1993 brak Juliana een record: zij was de langstlevende Oranje aller tijden, zo was gebleken na veel rekenwerk! Een koningin met wie Nederland blij kon zijn en die opviel door haar onopvallendheid. Langzaam maar zeker ging de oude koningin het rustiger aan doen. In 1994 maakte de prinses nog een rare tijd door toen haar echtgenoot prins Bernhard ernstig ziek was. Na zijn herstel werd zij zelf gekweld door gezondheidsproblemen. Zij brak een heup, maar kon gelukkig wel haar diamanten bruiloft vieren in 1997. Dit zestigjarig huwelijksfeest blijft kostbaar in de herinneringen van de koninklijke familie. Na die tijd ging het minder met de geestelijke gesteldheid van de prinses. In 1998 was zij nog aanwezig bij het huwelijk van prins Maurits en prinses Mariléne, maar op 23 februari 1999 maakte zij bekend zich geheel terug te trekken uit het openbare leven. Hier volgt de letterlijke tekst van de brief die Juliana op 23 februari 1999 aan het Nederlandse volk stuurde:
Soestdijk 23 februari 1999
Zoals ik in het verleden dikwijls heb verklaard is het mij niet langer mogelijk officiële verplichtingen te aanvaarden, omdat het optreden naar buiten op mijn hoge leeftijd te veel van mij eist. Dit geldt temeer nu ik over enige tijd mijn 90ste verjaardag hoop te vieren. Deze dag zou ik zelf graag in de kring van mijn eigen familie willen doorbrengen.
Ik verwacht dat U mijn wensen in dezen kunt begrijpen en zult willen respecteren. Dit betekent tevens dat ik eventuele blijken van medeleven en hartelijkheid uiteraard zeer waardeer, maar deze niet zal kunnen beantwoorden.
Op een feestelijke dag is het goed iets voor een medemens te doen. Als U op mijn verjaardag aan mij denkt, wil ik U graag vragen ook aan anderen in Uw eigen omgeving aandacht te schenken – vooral aan de ouderen – en velen op deze wijze bij de viering te betrekken. Daarmee doet U ook mij een groot plezier en ik zal U daarvoor dankbaar zijn.
Juliana
Het viel Juliana niet zwaar zich daaraan te houden. Bronnen uit het paleis lieten doorschemeren dat de prinses zich steeds meer terugtrok in haar eigen wereld; dementerende was. Af en toe werd zij rondgereden in een onopvallende auto, die in het begin nog stopte om haar ergens ijs te laten eten. Op het laatst wilde zij zelfs de auto niet meer uit. Het huwelijk van Willem-Alexander en Maxima wordt niet meer bijgewoond door Juliana. Wel was het bezoekje van de twee aan Soestdijk, volgens prins Bernhard, een groot succes, die hun voorgenomen huwelijk daar zelf kwamen aankondigen. Volgens de prins had Juliana een van haar heldere momenten en reageerde zij geweldig op het woord 'verloving'. Na Juliana is Beatrix koningin geworden. Haar opvolger Willem-Alexander heeft met Maxima ook alweer een Oranje op de wereld gezet die ooit in de voetsporen van Juliana zal treden. Zij kon gerust zijn; voor het eerst leefden er vier generaties Oranjevorsten, hoe anders dan toen zij zelf ter wereld kwam. Maar hoelang zou dat unieke kwartet tegelijk in leven zijn? Rond de kerst pakten zich boven Soestdijk donkere wolken samen, wat opgemaakt mocht worden uit de woorden van koningin Beatrix. In haar kersttoespraak vertelde zij dat de laatste maanden Juliana zwaar vielen. De laatste maanden, die ook werkelijk de laatste maanden werden van een moeder en majesteit voor wie het woord 'onvergetelijk' als het niet bestond op 20 maart 2004 had moeten worden uitgevonden…
Dag lieve Juliana..