'About Slovenië'

Morgen, 2 oktober tot 4 oktober brengen Prins Willem-Alexander en Prinses Máxima een officieel bezoek aan Slovenië.
We maken alvast kennis met het land.

Slovenië is een klein land in het zuiden van Europa. Officieel heet het land de Republika Slovenija. Vroeger was het de meest noordelijke deelstaat van Joegoslavië. De hoofdstad is Ljubljana. Hoewel de Slovenen een Slavische taal, het Sloveens, spreken, staan zij cultureel dichter bij de volken van de Alpen dan bij de Slavische volken. Slovenië heeft bijna twee miljoen inwoners.

Slovenië kent drie klimaatzones. Bij Istrië en Triëst heerst een middellandszee-klimaat, midden- en noord-Slovenië kennen een continentaal klimaat met koele zomers en in het oosten is het klimaat ook continentaal maar met hete zomers. In de Sloveense natuur leven verschillende dieren die elders in Europa bijna zijn uitgestorven, zoals de bruine beer en de wilde beer, de lynx, de steenbok en verschillende soorten herten.

Slovenen voelen zich meer verwant met West-Europa dan met de buren in Klein-Joegoslavië en de andere landen die deel hebben uitgemaakt van Joegoslavië.

Omdat er na de uitroeping van onafhankelijkheid maar tien dagen oorlog is geweest met het Servische leger (in de buurlanden duurde dat veel langer) is er nauwelijks sprake geweest van oorlogsschade. Het land kende dus vergeleken met bijvoorbeeld Kroatië een voorspoedige start. Daarna kende men daar stijgende welvaart. Opmerkelijk is het aantal mobiele telefoontjes die in Slovenië in gebruik zijn, namelijk één miljoen ofwel één voor iedere twee personen. Ruim een kwart van de bevolking, 460.000 personen, gebruikt internet.

Officieel werkt maar 3% van de beroepsbevolking in de landbouw maar in werkelijkheid is dat meer. Sommige Slovenen brengen een deel van hun vrije tijd door op een boerderij die door een familielid wordt beheerd. In de regel is dat het oudste lid van de familie. Daar helpen ze mee met het verzorgen van boerderijdieren of het onderhouden van akkers of, vooral in het gebied rond Maribor, wijngaarden. Omdat de werkloosheid in Slovenië tamelijk hoog is gebleven, gaan veel arbeiders de grens over om werk te zoeken, bijvoorbeeld naar Oostenrijk. Daar zijn ze niet altijd welkom omdat men denkt dat arbeiders uit het land zelf daardoor moeilijker aan werk komen of hun werk kwijtraken.

In hun vrije tijd doen Slovenen onder meer aan wintersport. In het noordelijke en noordwestelijke bergland zijn enkele wintersportoorden bebouwd.

Nadat Slovenië op 25 juni 1991 onafhankelijk wordt, maakt het communistische bewind daar snel plaats voor een parlementaire democratie. Het landsbestuur is stabiel. Tot er in april 2000 een probleem ontstaat. Dan fuseert een partij in de regerende coalitie, de Sloveense Volkspartij met oppositiepartij Christen-Democraten SDK. De nieuwe partij heeft 28 zetels in het parlement en dat is één zetel meer dan de grootste partij tot dan toe, de regerende centrum-linkse Liberaal-Democratische partij LDS die door premier Janezj Drnovsek wordt geleid. Drnovsek treedt af en wordt opgevolgd door Andrej Basuk die lid is van SLS/SDK. Vervolgens stapt Basuk uit deze partij om een nieuwe partij op te richten.

Na de parlementsverkiezingen in oktober 2000 waarin de LDS een overwinning behaalt, wordt Drnovsek weer premier tot hij op 22 december 2002 wordt beëdigd als president van de Republiek. Slovenië heeft op dit moment (april 2004) een regering bestaande uit een centrum-linkse coalitie onder leiding van Anton Rop.

Meer vaart zit er achter de toenadering tot het westen. In 1996 erkent de EU Slovenië als onafhankelijk land. Op 10 juni 1996 zet de regering de eerste stap tot toetreding tot de EU door een aanvraag hiertoe in te dienen. In maart 1998 beginnen hierover onderhandelingen. Ook wil het land lid worden van de NAVO. Het werkt al samen met dit bodgenootschap, bijvoorbeeld door mee te werken aan de vredesmissie van de SFOR in Bosnië-Herzegovina.

Met Klein-Joegoslavië (nu alleen met Servië en Montenegro) heeft het land steeds op gespannen voet gestaan, maar sinds Milosevic door Kostunica is opgevolgd als president van Klein-Joegoslavië verbetert de relatie. Ook werkt Slovenië samen met buurlanden Italië en Hongarije op gebied van vervoer, economie, communicatie en defensie. Ten slotte werkt Slovenië samen met andere landen in de westelijke Balkan bij het stabilisatieproces in deze regio. De Sloveense regering meent dat het land een spilfunctie kan spelen in het proces van handhaving van de vrede, wederopbouw en verzoening dat is begonnen met het sluiten van het Stabiliteitspact voor Zuidoost-Europa.

Cultureel zijn de Slovenen het meest verwant aan de Noord-Italianen, Zuid-Duitsers en de Zwitsers. De meeste Slovenen zijn katholiek. Voor de Tweede Wereldoorlog hield de kerk het gebied volledig in zijn greep. Nadat de communisten aan de macht waren gekomen, sloegen de meest strenge katholieken op de vlucht. Tegenwoordig zijn de meeste Slovenen gematigd katholiek.

Slovenië wordt ingenomen door bergen, bossen en diepe, vruchtbare valleien. Ruim de helft van het land, 54%, is bebost (in Nederland is dat 7%). In de Juliaanse Alpen in het noordwesten van het land ontspringt de rivier de Sava en die stroomt naar het zuidoosten. Langs de noordgrens loopt het Karavanke-gebergte. Deze twee berggebieden zijn een voortzetting van de Italiaanse en Oostenrijkse Alpen. Tussen de Mura, Savinja, Drava en Sava ligt een gebied met wijnbouw. Slovenië heeft een stukje kustlijn aan de Adriatische Zee. Het land kent dus een grote verscheidenheid van landschappen, ieder met een eigen planten- en dierenwereld. Net als in andere delen van de Balkan en in Italië komen er in Slovenië aardbevingen voor.

Het land heeft een landklimaat maar ten westen en zuidwesten van Ljubljana heeft min of meer een Middellands-Zeeklimaat. Daar zijn de winters dus warmer dan elders in het land.

De Sava is vervuild door afval van huishoudens en fabrieken. Ook langs de kust is er sprake van vervuiling, vooral door lood, zink en kwik en giftig chemisch afval. Staal- en chemische fabrieken veroorzaken ook luchtvervuiling die zure regen doet ontstaan. Vooral de bossen bij Koper zijn erdoor aangetast. Een verhaal apart vormt de explosieve algengroei in de Adriatische Zee die soms tijdens de zomer optreedt. Er vormen zich dan dikke tapijten van deels giftig organisch materiaal op het wateroppervlak waardoor het zeewater voor de kust ongezond wordt om in te zwemmen. Niemand weet precies waardoor deze algengroei ontstaat.

(Tekst en foto´s: cmo.nl)