Thema: 18 jarige Oranjes, deel 2: Juliana

Juliana *30-04-1909 en + 20-03-2004, dochter van Koningin Wilhelmina en prins Hendrik.
Als prinses Juliana op 30 april 1927 achttien jaar wordt en grondwettelijk meerderjarig, kan Koningin Wilhelmina melden dat “de gelukkige jaren van Juliana’s opvoeding en aanvankelijke vorming” tot het verleden behoren. Nederland pakt in de kranten fiks uit over de staatsrechtelijke meerderjarigheid van de prinses en dat zij bereid is als dat nodig mocht zijn haar moeder kan opvolgen. Gelukkig hoeft zij niet als haar moeder destijds al Koningin te worden en kan zij volop gaan genieten van haar studie en kan zij zich gaan voorbereiden op de troonsaanvaarding in de toekomst.

In de middag van de 30e april is het feest in Den Haag. Zij maakt een rijtoer door de stad en op het Binnenhof wacht haar een massale huldiging. De prinses ondergaat het een beetje verlegen. Zij heeft nog niet geleerd zich gemakkelijk te midden van de mensen te bewegen.

S-avonds is de 18 jarige het stralende middelpunt tijdens een diner waarvoor haar naaste familieleden en de personen die bij haar opvoeding betrokken waren en politici zijn uitgenodigd door de Koningin op paleis Noordeinde. Koningin Wilhelmina spreekt haar dochter hartelijk toe:
“ Geliefd kind, alvorens Uw vader onze gasten voorstelt een heildronk op uw gezondheid uit te brengen, gevoel ik mij gedrongen een enkel woord tot U te richten, waar mij hart vol is van dank aan god, dat Hij het U gegeven heeft in goede welstand, deze mijlpaal, door de grondwet gesteld te bereiken. Zo behoren thans de gelukkige jaren van uw opvoeding een aanvankelijke vorming tot het verleden. Ik wens een woord van hulde en warme dank te wijden aan allen die daartoe met ons hebben meegewerkt.
Echter kan hiermee voor u het tijdperk van studie nog niet worden afgesloten, integendeel, gij zult u nog verder voor de u wachtende taak willen en moeten bekwamen. Het is uw vader en mij aangenaam geweest gevolg te kunnen geven aan de, in u uzelf opgekomen wens, uw studie voort te zetten aan de Leidse Hogeschool, die door zulke schone en aloude tradities aan de geschiedenis van het vaderland en onze familie is verbonden En als ik denk aan het schone, volle leven met zijn grote verantwoordelijkheden, dat u wacht, te midden waarvan gij de kunst zult moeten leren verstaan, u wezenlijk gelukkig te voelen, onverschillig onder welke omstandigheden, dan gaan mijn gedachten vanzelf terug tot uw prille jeugd waarin wij reeds het verlangen u een te voelen en mede te leven met anderen, mochten beluisteren.

Zij het u gegeven, altijd weer te vinden, die diepere eenheid, die alle mensen saambindt, die gij steeds gezocht hebt en te leren anderen en uzelf te begrijpen en u in het leven in het tijdperk, dat voor u ligt; u zo het vertrouwen waardig te maken van uw tijdgenoten en bovenal van ons dierbaar volk aan welks geluk en welzijn ge eenmaal geroepen zult zijn uw beste gaven en krachten te wijden.
Wij weten zeer goed, geliefd kind, dat gij dit alles niet in eigen kracht alleen zult beproeven, het is daarom dat wij met u heel uw toekomst met oormoet en ontroering in het hart, doch met grote blijdschap en vertrouwen, leggen in die Vaderhand, die uw jonge leven tot hiertoe zo liefdevol bewaard heeft”. 

Zoals de koningin al aankondigde, mag Prins Hendrik daarop de dinergangers vragen met hem het glas te heffen.

Het nieuws, in de tafelrede verpakt, dat Juliana naar Leiden gaat, wordt de volgende dag (1 mei) in de kranten breed uitgemeten. Dat vooral Grootmoeder Emma is geweest die haar kleindochter heeft geholpen Wilhelmina en Hendrik zover te krijgen lekt pas jaren later uit. Emma heeft ingezien dat de eenzame jeugd die haar dochter heeft gehad niet in alle opzichten geslaagd is geweest. Bij Juliana moest het anders gaan, vond ze. Daar zij geen eindexamen heeft gedaan, kan zij niet echt in Leiden gaan studeren. Het zou neerkomen op het opsnuiven van de Leidse sfeer. Op kamers wonen was er ook niet bij. Er werd echter besloten om in Katwijk aan de boulevard, dus aan de gezonde zeelucht, 2 villa’s te huren, een voor de prinses en een voor de hofhouding, die de prinses sinds haar 18e ten dienste staat. Ook krijgt de prinses een eigen secretaris en een eigen chauffeur die haar van en naar Leiden brengt. Ook komen er 2 medestudenten wonen in haar villa. Voordat de prinses zich op 20 september 1927 laat inschrijven, wachten haar nog enkele bijzondere optredens in het openbaar.

Op 2 mei 1927 wordt zij door haar moeder geïnstalleerd in de Raad van State.
20 mei 1927 bezoek aan de hoofdstad. Ook prinses Juliana is hierbij.
12 juni 1927 doet de prinses in de Haagse Julianakerk samen met 23 andere jongeren belijdenis van haar geloof en treedt daarmee officieel toe tot de Nederlandse Hervormde Kerk. Dat gebeurde in een dienst die geleid werd door hofprediker dominee Welter. De dominee spreekt de prinses persoonlijk toe: “Er zijn dingen die zich niet laten uitdrukken door woorden, die er te heilig en te teer voor zijn, die alleen verstaan worden door god en door de ziel. Dankbaarheid is er in onze vaderlandse kerk en in het bijzonder in mijn hart, dat mij op mijn late levensavond nog het voorrecht geschonken wordt de heerlijkste en de heiligste dingen net u te mogen bespreken en thans u als lidmate in de gemeente te mogen inleiden.”

De prinses maakte haar 1e Prinsjesdag mee in september 1927. Van 1927 tot 1930 volgde de Prinses colleges aan de Rijksuniversiteit Leiden. Haar studie werd bekroond met een erepromotie tot doctor in de letteren en de wijsbegeerte. Promotor was de bekende historicus Johan Huizinga op 30 januari 1930. Als zij op 7 januari 1937 in het huwelijk treedt met Bernhard van lippe Biesterfeld, maakt ook prins Bernhard zitting in de Raad van State. ( zitting verleend in de Raad van State, van 6 januari 1937 tot 30 april 1980 (benoemd bij K.B. van 6 januari 1937, nr. 3, dat K.B. werd op zijn verzoek ingetrokken bij K.B. van 26 april 1980, nr. 3)

(Tekst: Anja van der Steen)