Thema: Prinsjesdag, deel 5

In dit deel: Prinsjesdag met de Koninginnen Wilhelmina en Juliana

Koningin Emma heeft van 1890 tot 1898 als Koningin-regentes ook de troonrede voorgelezen. Dat deed zij in de voormalige balzaal van het stadhouderlijke hof, de zaal waar in de periode 1815-1992 de Tweede Kamer vergaderde (tot 1830 overigens om het jaar, omdat toen ook in Brussel werd vergaderd). Deze zaal werd tot en met 1903 ook gebruikt om de troonrede voor te lezen. In de zaal stond een troon.

Niet altijd werd de Ridderzaal gebruikt. In 1907, toen in de Ridderzaal een grote internationale conferentie werd gehouden, en in 1911, toen de koningin was verhinderd, werd de troonrede niet in de Ridderzaal voorgelezen.(Toen werd er uitgeweken naar paleis Noordeinde) Tijdens de Duitse bezetting, van 1940-1945, konden de Staten-Generaal niet vergaderen en verbleef Koningin Wilhelmina in Londen. Troonredes bleven uiteraard achterwege. Koningin Wilhelmina was in 1908 en 1909 afwezig vanwege resp. zwangerschap en de geboorte van prinses Juliana. In 1911 liet zij verstek gaan uit ergernis over het zwakke optreden van Tweede Kamervoorzitter Van Bylandt. Zij wenste dat hij zich zou terugtrekken, wat hij niet deed. In 1947 zag de koningin op het laatste moment vanwege ziekte af van voorlezing van de troonrede.

Slechts één keer heeft een koningin geweigerd om de troonrede op Prinsjesdag voor te lezen. Dat was in 1911. Koningin Wilhelmina vond dat de voorzitter van de Tweede Kamer moest aftreden. Dat deed hij niet. Daarom wilde de koningin de troonrede niet voorlezen.

Een enkele keer werd de troonrede door de minister-president voorgelezen. Dit gebeurde bij ziekte of bij zwangerschap van de koningin (1908).

Foto’s Wilhelmina’s Prinsjesdag: Klik hier
Foto’s Juliana’s Prinsjesdag: Klik hier

Op Prinsjesdag in 1963 sloegen de paarden van de koets met de prinsessen Beatrix, Irene en Margriet op hol. De koets kwam tegen een boom tot stilstand. Gelukkig bleven de prinsessen ongedeerd en reden zij verder met hun ouders in de gouden koets.
Foto Prinsjesdag 1963: Klik hier

In 1973 verdween de bede uit de Troonrede. Daar waren een heleboel Nederlanders het niet mee eens. De kabinetten van Agt en Lubbers lieten de bede weer toe, maar onder Kok zat de bede er weer niet in. Nu eindigde de Troonrede met: "Moge u vanuit uw persoonlijke overtuiging inspiratie en kracht vinden voor uw verantwoordelijk werk. Ik wens u daarbij Gods zegen toe."

(Met dank aan Anja van der Steen)