Máxima: "Dat ik drie kleine kinderen heb, speelt een grote rol bij de keuze die ik ga maken en voor die beslissing neem ik ruim de tijd"

Deze week verscheen een interview met prinses Máxima in de Telegraaf.
Hieronder het artikel:

 

Voorafgaand aan het interview, de verslaggever verteld:
”In de hal worden we hartelijk begroet door een zoals altijd charmant geklede prinses, die daarna in de grote ontvangstkamer op de bank poseert voor een foto. Ergens vanuit het huis wordt hard geroepen ‘Mama, waar ben je?’ en al snel verschijnt een nieuwsgierige prinses Amalia in winterjas, net terug van een fietstochtje. Ze krijgt een aai over haar bol en sloft met tegenzin weg. Er moet ondanks de vakantie toch nog even worden gewerkt.

 

 

In de sfeervol ingerichte bibliotheek van villa Eikenhorst staan honderden boeken tot aan het plafond. Veel ervan heeft het prinselijk paar cadeau gekregen bij bezoeken en ontvangsten. Afgelopen jaar vlogen de prins en prinses vanwege hun werk voor de Verenigde Naties de hele aardbol over. Voor prinses Máxima is het een bijzondere jaarwisseling omdat de VN-adviesgroep voor Toegankelijke Financiële diensten ophoudt te bestaan. Eind november overhandige zij in Katar, namens de VN-adviesgroep de belangrijkste aanbevelingen aan Ban Ki-Moon, secretaris-generaal van de Verenigde  Naties.

 

 

Prinses Máxima heeft er daarmee vier jaar opzitten als ambassadeur voor microkrediet en als voorvechtster voor inclusife finance: het streven ook arme mensen, onder wie ook kleine ondernemers , toegang te verlenen tot alle bancaire diensten zoals sparen , bestalingssystemen, verzekeren en kredieten. Internationaal is veel werk verzet, private en publieke dienstverleners schoten als paddenstoelen uit de grond. Maar nog altijd hebben ongeveer 2 miljard mensen geen bank – of spaarrekening, eenvoudige verzekering of andere betalingsmogelijkheid.
Als prinses Máxima daarover begint te vertellen , veert ze op uit de diepe kussens in de bank. Het komende anderhalf uur zal ze niet wijken van de bankrand, typerend voor haar gedrevenheid en ambitie. Microfinanciering is voor de prinses net zo’n normaal verschijnsel als elektriciteit en wegen, is broodnodig voor een gezonde economie en draagt bij aan de waardigheid van de mens.
”Microfinanciering is een geweldig instrument om mensen uit hun armoede te halen. Mensen kunnen zo op hun eigen manier een stap vooruit maken en dat geeft zelfvertrouwen. Als iemand geld aan je leent, is dat omdat je wordt vertrouwd. Het is geen wondermiddel , maar het feit dat iemand vertrouwt dat je iets goeds met z’n geld doet, geeft mensen hun waardering terug. Dat is ook iets om in het nieuwe jaar voor te vechten.”

 

 

Gaat u door met uw werk of wilt u meer tijd aan uw gezin besteden?

“Ik overweeg een paar nieuwe mogelijkheden in deze sector. Maar ik ben kritisch: het moet voldoende inhoud en effect hebben en het moet te combineren zijn met mijn gezin en mijn werk in Nederland. Dat ik drie kleine kinderen heb, speelt een grote rol bij de keuze die ik ga maken en voor die beslissing neem ik ruim de tijd. Ik zeg bij voorbaat geen ‘nee’ tegen een nieuwe uitdaging in dit veld, maar het  moet wel leuk blijven.”

 

 

Verandert er iets aan uw werk in Nederland?

“Nee, in Nederland blijf ik mezelf gewoon inzetten voor sociale samenhang en kansen voor de jeugd onder meer via het Oranje Fonds. Dat is mijn passie. Daarnaast zal ik als lid van de Raad voor Microfinanciering meewerken aan het promoten van kleine kredieten in Nederland. Met het NIBUD werken we voor 2009 aan een plan voor financiële bewustwording dat microfinanciering mensen helpt. Maar het is geen doel op zich. De vraag wanneer en of het daadwerkelijk helpt, is minstens even belangrijk. “

 

U werkte voor uw verloving met prins Willem-Alexander bij drie grote zakenbanken. Was dit de manier om uw ervaring als econoom toch te kunnen gebruiken?
”Ja en nee. Ik had al interesse voor microfinanciering voordat ik mijn man leerde kennen. Natuurlijk kwam mijn financiële en economische kennis later goed van pas. Het hielp me om snel de principes van microfinanciering te begrijpen. En als ik met een centrale bankier van een land spreek over wat hij kan doen voor de sector,  begrijp je elkaar sneller. Door mijn ervaring bij de grote zakenbanken heb ik micorfinanciering meer leren waarderen. Microfinanciering is terug naar de basis, terug naar de rol van intermediar tussen spaarder en kredietnemer; een krediet geven aan een persoon omdat hij het nodig heeft en hij het terug kan betalen.”

 

Dat is actueel in deze tijd met een kredietcrisis. Krijgen de zwakken nu als eersten de hardste klappen , waardoor veel goed werk van microfinancieringsinstellingen teniet worden gedaan?

“Natuurlijk zal de kredietcrisis effect hebben. Door een lidquiditeitsprobleem in de markt zal de groei van de fondsen voorlopig stagneren of zelfs afnemen. Dit is ten nadele van de arme mensen natuurlijk, maar gelukkig hebben donoren noodfondsen opgezet om dit te verhelpen. We weten wel dat MFI’s met veel spaarders weerbaarder zijn dan de MFI’s zonder spaarders. Dus hier zie je weer het belang van sparen, niet alleen op individueel niveau maar voor de economie in het algemeen. Het klinkt misschien gek, maar voor klanten van de MFI’s zijn de hoge voedsel – en olieprijzen van de afgelopen jaar bedreigender. Dat was echt een enorme klap, want ze geven aan voedsel nog altijd het meeste geld uit. Ik hoop daarom dat de inmiddels weer lagere grond-stofprijzen daadwerkelijk doorwerken op de lokale markt, zodat de klanten meer lucht krijgen en hun vee niet hoeven te slachten, hun spaargeld op moeten eten of maar een maaltijd per dag te hebben.”

 

 

Over meer lucht gesproken. De kredietcrisis leidt ongetwijfeld juist tot strengere financiële regelgeving en toezicht. Is dat een bedreiging voor MFI’s?

“Centrale banken hebben de neiging in tijden van ‘crisis’ strenger te worden en dat is niet altijd goed voor een grotere toegang tot financiële diensten. Regels moeten het spaargeld van de bevolking beschermen, maar niet het aanbod van deze diensten frustreren. Daar moeten de centrale banken een balans in vinden.”

 

 

Kunnen retailers, elektriciteits, IT- en telecombedrijven een duurzame  financieringsrol vervullen?
”Jazeker! Om alle klanten te kunnen bereiken en het niet te duur te maken moet er samengewerkt worden met andere partijen binnen de private sector. Telefonie speelt nu een grote rol: bijvoorbeeld in de Filipijnen of in Kenia zijn er telecombedrijven waar klanten ook kunnen sparen of geld over kunnen maken op een veel goedkopere manier. Er zijn ook retailers die een rol kunnen spelen bij microfinanciering, omdat ze soms een groot distributienetwerk hebben. Maar het is wel belangrijk dat ze hun sociale verantwoordelijkheid nemen. Het is niet een kwestie van zo veel mogelijk leningen verstrekken, maar de leningen aan mensen geven die ze daadwerkelijk nodig hebben en het ook terug kunnen betalen. Het gaat er uiteindelijk om dat de klant er beter van wordt en niet andersom.”

 

 

Uw boodschap lijkt bij de bankbazen aangekomen. Microfinanciering is niet louter liefdadigheid, maar biedt private banken ook een gezonde commerciële toekomst.

“Een gesprek komt altijd op gang als je vertelt over de vele succesvolle voorbeelden van microfinanciering. Het is goed voor de business, ook al zijn de leningen nog zo klein. Banken kunnen daarnaast samenwerken met interessante partners en het draagt zoals gezegd bij aan de waardigheid van de mens. Belangrijk is ook dat het de bankmedewerkers zelf ook meer bevrediging geeft in hun werk. Ceo’s zien dat steeds vaker.”

 

 

Voelt u zich strijdster tegen armoede en heeft u door uw positie als Prinses der Nederlanden meer invloed?
”Ik hoop veel te betekenen voor veel mensen, zodat zij de mogelijkheid krijgen om een goede toekomst voor zichzelf te kunnen bouwen om zo uit hun armoedesituatie te komen. Is er iets mooiers als dat lukt? Als prinses kan ik natuurlijk meer bereiken dan ik anders ooit had gekund.”

 

Wat heeft uw VN-adviesgroep concreet voor resultaten opgeleverd?

“In veel landen is nieuwe wetgeving gerealiseerd en soms versimpeling van regelgeving om meer toegang tot financiële diensten mogelijk te maken. Heel belangrijk vind ik dat we in veel landen de communicatie tussen de MFI’s en de regering open hebben gegooid , waardoor meer oplossingsgerichte gesprekken plaatsvinden. We hebben ook veel aandacht gekregen voor het belang van sparen en dat zien we terug in de cijfers en hoe men daartegen aankijkt. We hebben ook veel aandacht gevraagd voor betere dataverzameling en dus betere informatie over best practices. Er is nu een fantastische groep mensen die samen gaat werken om dit mogelijk te maken.”

 

 

Is Nederland een gidsland voor microfinanciering?

“Absoluut. Nederland heeft een lange traditie van microfinanciering. Het is echt een eer om met Nederlanders te werken. Rabobank springt eruit, maar ook Oiko, Icco, Novib, zijn asl ontwikkelingspartners sterke spelers. Triodos Bank is een echte voortrekker , waar het gaat om kennis van de sector en investeringen daarin. Aegon doet goed werk in microverzekeringen en ga zo maar door. De bijdrage van donoren in Nederland en met name het ministerie van Ontwikkelingssamenwerking is ook ontzettend belangrijk. Daarnaast was er de steun van de Nederlandsche Bank richting de Vereniging van Internationale Centrale Banken. De ministers van Financiën hebben geholpen om het Internationaal Monetair Fonds erbij te betrekken.”

 

 

Hoe groot is het gevaar dat microfinanciering in sommige landen een politiek instrument wordt met voor de markt schadelijke, kunstmatig lage rentetarieven?
”Dat gevaar bestaat, maar kun je voorkomen door met regeringen te praten. Zo heb ik met politici in Oeganda en in Bolivia gesproken. In Bolivia was er een ongenoegen omdat de sector niet snel genoeg groeide. De landelijke gebieden bleven achter omdat de rente, volgens de regering, te hoog was. Dit terwijl Bolivia wereldwijd al bijna de laagste rente heeft. Het was belangrijk te waarschuwen dat het wettelijk verlagen van de rente of gesubsidieerde staatsleningen het probleem alleen maar meer zouden vergroten. Kunstmatig lage rentes  zijn de nekslag voor niet overheidsgesteunde MFI’s en andere private partijen. Regeringen en centrale banken moeten  samen met de MFI’s naar de problemen kijken, bijvoorbeeld waarom sommige producten niet in de landelijke gebieden kunnen worden aangeboden.”

 

 

Maar je kunt in de wereld toch niet overal tegelijk zijn?
”Dat is inderdaad de realiteit. Wij mogen al  blij zijn als we grote sloppenwijken in de wereld bereiken. Het platteland in arme landen moet nog bereikt worden. Dat is moeilijk vanwege de vaak grote afstanden en de grote kosten om die mensen te bereiken. Ook moet er een loan officer (MFI’s medewerker, red. ) beschikbaar zijn om die mensen op het platteland daadwerkelijk te bezoeken.”

 

 

Hoe zou je deze drempels op korte termijn kunnen slechten?

“Door bankieren via de mobiele telefoon, mits er voldoende netwerk is natuurlijk. Ook kun je als MFI samenwerken met de gezondheidszorg of andere zorgorganisaties ter plaatse. Ook kun je denken aan distributie van bankproducten via postkantoren. Dat gebeurt al in Brazilië en is in een land als Kirgizië ook heel goed mogelijk.”