Verslag dag 3 bezoek Chili en Antarctica - door Willem-Alexander

7 februari 2009

"Vanochtend hebben wij uitgebreid kennis kunnen maken met de wetenschappers die in en rond het op Rothera gelegen Bonner Laboratorium (vernoemd naar Nigel Bonner) hun onderzoek uitvoeren. Dit zijn voornamelijk biologische onderzoeken die zich richten op de variabiliteit van de hier aanwezige ecosystemen op het land en onder water. Beide ecosystemen zijn uniek in de wereld. Het marinesysteem bevat een biodiversiteit en biomassa die alleen overtroffen wordt door gebieden met koraalriffen en leeft al 20 tot 30 miljoen jaar in zeer constante temperaturen (tussen globaal -2 en +1 graad Celsius). Voor het eerst begint de temperatuur van de bovenlaag (tot plm. 50 meter onder de oppervlakte) van de oceaan ten westen van het Antarctisch schiereiland op te lopen. Dat zal voor de hier levende organismen een grote invloed hebben. Elke 1/10 graad is voor hen tenslotte al in percentages te meten. De biodiversiteit op het vaste land daarentegen is zeer beperkt. Er leeft hier slechts een handjevol diersoorten. Qua temperatuur zijn zij echter gewend te overleven met verschillen tussen zomer en winter van meer dan 80 graden Celsius, dus daarmee zelfs als eenvoudige levende organismen ongelooflijk goed aangepast aan dat soort grote verschillen.

Het gaat veel te ver om elk individueel onderzoek hier kort samen te vatten en ik hoop dat U in de gelegenheid bent via de links wat meer achtergrondinformatie te lezen. Maar waar het hier in het Bonner laboratorium om draait is zo efficiënt mogelijk alle data te verzamelen en aan de wetenschappers te leveren zodat optimaal gebruik gemaakt kan worden van de moeilijk verkrijgbare informatie. BAS heeft voor het verzamelen van die informatie eigen wetenschappers en duikers in dienst van wie sommigen tot twee en een half jaar achter elkaar op Antarctica gestationeerd zijn. Zo krijgen ook in de Arctische winter de wetenschappers de informatie aangeleverd die hun onderzoek verder ondersteunt en de resultaten nauwkeuriger maakt. Wat ook opviel is dat 60% vrouw is, dus het imago van mannen met baarden en ijspegels is hier ver van de werkelijkheid.

Een ander element dat mij als voorzitter van UNSGAB zeer aansprak is het monitoren van de ecologische gevolgen van de aanwezigheid van mensen op het schiereiland en dan vooral het effluent van het rioleringssysteem van Rothera. Met de nieuwe afvalwaterzuiveringsinstallatie voldoet het water wat op de baai geloosd wordt aan veel strengere milieueisen dan bijvoorbeeld de Europese zwemwaterrichtlijn, dus is het geloosde water heel erg schoon. Al het afval wordt hier trouwens verzameld en verbrand en het overgebleven as aan het einde van het zomerseizoen per boot weer afgevoerd. Geen enkel vreemd object mag hier achterblijven.

Verder brachten we nog een bezoek aan de duikers en hun onderkomen, compleet met bad (het enige bad op Antarctica dat bij onderkoeling een reddende maatregel kan zijn) en een volledige decompressietank. Elk risico wordt zoveel mogelijk uitgesloten. Het bezoek werd afgesloten met een rondleiding langs de opslagtanks voor levende organismen en een duikdemonstratie waar we realtime live beelden van de zeebodem te zien kregen om aan te tonen hoe ongelooflijk veel levende wezens op de zeebodem te vinden zijn.

Helaas zijn er op dit moment geen Nederlandse onderzoekers meer aanwezig, maar de experimenten waar zij mee bezig zijn hopen wij morgen (weersafhankelijk) wel te bezoeken. Vast staat wel dat dit Arctisch onderzoek bij uitstek een sterk internationaal karakter heeft en de Nederlandse bijdrage heel hoog staat aangeschreven. Keer op keer krijgen wij dat te horen van zeer uiteenlopende bronnen (meteorologen tot biologen) en dat doet je toch goed!

Vanmiddag gaan wij ons voorbereiden op ons veldbezoek met de daaraan gekoppelde overnachting. Als het mee zit krijgen we op weg naar ons bivak ook nog de kans af te dalen in één van de gletsjerspleten om het ijs van zeer nabij te ervaren. Tot morgen!

Willem-Alexander"

Foto's:

Prinses Máxima kijkt door een microscoop:

Prins  Willem-Alexander kijkt daarna ook even door de microscoop:

Hieronder volgen foto's die gemaakt zijn door de prins zelf:

Uitzicht vanuit het Twinotter vliegtuig:

Het opzetten van de tent (Máxima is te herkennen aan bontmuts en witte handschoenen)

Welterusten..

(Foto's: RVD en prins van  Oranje)