Inhuldiging Koningin Beatrix

Terugblik op 30 april 1980...

Op 30 april is het 30 jaar geleden dat Beatrix werd ingehuldigd als Koningin. Omdat het de komende dagen erg druk is (drukke agenda Oranjes, meerdere activiteiten van Prinses Máxima en Koningin Beatrix, verjaardag Willem-Alexander, onthulling monument Apeldoorn, én Koninginnedag) blikken we vandaag alvast uitgebreid terug op 30 april 1980.

Het is vroeg in de ochtend op 30 april 1980 als er 101 saluutschoten worden afgevuurd vanaf het Hr. Ms. ‘De Ruyter’. Niet lang daarna arriveren de eerste gasten in Paleis op de Dam: de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer, de ministerraad, een afvaardiging uit de Nederlandse Antillen, de Commissaris van de Koningin in Noord-Holland, de burgemeester van Amsterdam en de directeur van het Kabinet der Koningin. Rond kwart voor tien komt Koningin Juliana met haar familie binnen. Na een korte toespraak in de Mozes – en Aaronzaal, tekent ze even na tienen de acte van abdicatie, waarna ze direct haar dochter vastpakt om haar nogmaals te steunen voor de tijd die komen gaat..Woorden zijn er niet, Beatrix legt haar wang tegen die van haar moeder, en moeder en dochter pakken elkaars handen stevig vast.. Nú is het echt zover, en staat het zwart op wit.

Zoals traditie, verschenen Juliana en Beatrix na het ondertekenen op het balkon van het paleis.. Buiten is het erg rumoerig…en ook de geluidsinstallatie functioneert niet helemaal zoals het zou moeten. Oranjefans proberen met ‘Oranje boven’ het gefluit en geschreeuw te overstemmen, maar het geweld in de stad en de rookbommen zijn goed te zien en te horen. Juliana probeert de mensen stil te krijgen, door haar vinger voor haar mond te houden: en begint dan te spreken: "Zojuist.......,zojuist heb ik afstand gedaan van de regering. Ik stel u nu Beatrix voor, uw nieuwe koningin!" Er gaat dan een gejuich op van degenen die het verstaan hebben, en dat overstemt even de andere, veel dreigender geluiden op de achtergrond. Dan neemt Beatrix het woord: "Ik kan alleen maar hopen dat mij de kracht geschonken wordt om het koningschap uit te oefenen op een manier de in de lijn ligt van uw wijsheid en uw medemenselijkheid" Juliana en Bernhard verlaten dan het balkon, om plaats te maken voor de drie zoons van Beatrix en Claus.

De spanning in Amsterdam is om te snijden. Het is al dagenlang onrustig nadat krakers hebben aangekondigd luidkeels te gaan protesteren. De woningnood is groot en de strijdkreet is: "Geen woning, geen kroning", ook werd er geroepen "Trix, ook weer nix"en zo nog wel tientallen kreten. Overal staan wagens van de Mobiele Eenheid paraat, er zijn duizenden agenten op de been. De angst voor gewelddadigheden heeft er toe geleid dat veel Oranje-klanten het zekere voor het onzekere nemen en thuisblijven om de ceremonie op televisie te volgen.Op de balkonscene gaat het al min of meer mis. Duidelijk zijn de actievoerders te horen. In de uren die volgen, veranderen grote delen van het centrum van de hoofdstad in een regelrecht slagveld. De agenten proberen met grof geweld de actievoerders tegen te gaan. Stenen vliegen door de lucht, het is een complete chaos, de beelden gaan dan ook de hele wereld over. Wat een feestdag had moeten zijn, loopt uit op een miniburgeroorlog.

In Paleis op de Dam gaan ondertussen de festiviteiten gewoon verder. Er worden die dag veel officiële foto’s gemaakt..hieronder een kleine selectie:

Terwijl de sirenes en het geronk van de politiehelikopters goed hoorbaar zijn, betreedt een gespannen Beatrix met prins Claus aan haar zijde rond 15.00 uur de Nieuwe Kerk. Er wordt geroepen “de Koningin” waarna het prachtige Wilhelmus wordt gespeeld. De aanwezige gasten zaten al een tijdje in de Kerk en luisterden dus al geruime tijd naar muziek om de wachttijd te vullen.. Terwijl Beatrix plaats nam op de stoel op het ‘podium’, werd haar zware mantel netjes ‘geschikt’. Daarna ontrolde ze de vellen papier waarop haar inhuldigingsrede staat.. in haar eerste toespraak als bijna ‘Koningin’ zegt ze o.a. dit: "Dit ambt is niet verworven. Het is een functie waar geen mens om vragen zou. Waarvan wel zichtbaar is de uiterlijke glans, maar veelal niet de last en zelfbeperking zonder onderbreken. Toch sta ik hier, wel voorbereid, maar onwetend waarheen de weg ons voert." Beatrix maakt meteen haar eerste regeringsbesluit: 30 april, de verjaardag van Juliana, zal Koninginnedag blijven. Ook richt de nieuwe Koningin zich tot haar echtgenoot, prins Claus: "Ik weet dat naast mij mijn man staat die mij steunt, aanvult en corrigeert."

Na haar inhuldigingstoespraak legt ze de eed op de grondwet af.. “Ik zweer dat ik de onafhankelijkheid en het grondgebied van de Staat met al mijn vermogen zal verdedigen en bewaren; dat ik de algemene en bijzondere vrijheid en de rechten van alle mijne onderdanen zal beschermen, en tot instandhouding en bevordering van de algemene en bijzondere welvaart alle middelen zal aanwenden, welke de wetten te mijner beschikking stellen, zoals een goed koning schuldig is te doen. Zo waarlijk helpe mij God Almachtig.” Ze spreekt deze historische woorden duidelijk en met grote zelfverzekerdheid uit. Beatrix is niet langer Prinses, maar Koningin.. het is dan precies 15.10 uur..

Na de inhuldiging waar menig mens getuige van was rechtstreeks via de tv, is het feest voor de Koningin en haar vele gasten nog niet afgelopen. Maar in het Paleis op de Dam wordt ze geïnformeerd met wat er nu precies allemaal in Amsterdam aan de hand is. Aan haar wordt de beslissing overgelaten of het avondfeest nog door zal gaan. Beatrix laat zich uitgebreid informeren en adviseren en beslist: ‘Het vuurwerk gaat door!’ ‘En mijn familie en mijn gasten en ik, we gaan er naar toe ook. Zelfs al betekent dit zeker een risico…’’ En Beatrix ging zoals gezegd het risico aan, en stapte samen met de vele aanwezige familie en gasten ’ s avonds aan boord van het “Prinses Beatrix” schip in de haven van Amsterdam. Behalve een receptie was er een koud buffet, en werd de avond prachtig afgesloten met vuurwerk!

Bekijk hieronder een half uur durende samenvatting van deze bijzondere dag:

http://s.nos.nl/swf/nos_video_embed.swf

(Foto's: RVD en Screenshots)