HERDENKINGSDIENST PRINS FRISO

In de Oude Kerk in Delft, waar Prins Friso nog geen tien jaar geleden het jawoord gaf aan Prinses Mabel met wie hij oud en gelukkig hoopte te worden, vond vandaag de herdenking plaats. Veel leden van de Koninklijke familie en tal van vrienden, bekenden en collega’s woonden de herdenkingsdienst voor Prins Friso bij. 

Toen Prins Friso op 16 augustus in besloten kring begraven werd in Lage Vuursche, aan de rand van de tuin van Kasteel Drakensteyn, werd tevens bekendgemaakt dat later in het jaar nog een herdenkingsdienst voor de prins gehouden zou worden zodat, behalve familie en naaste vrienden, ook andere mensen die een belangrijke rol in het leven van de prins speelden afscheid van hem konden nemen. Ongeveer 900 mensen, waaronder een groot deel van de Koninklijke familie, de vorst van Waldeck-Pyrmont, Kroonprins Haakon, Prinses Märtha-Louise en Ari Behn van Noorwegen, Prins Hassan van Jordanië, de Kroonprins van Bahrein, modeontwerpers Viktor & Rolf, U2-zanger Bono, minister-president Rutte, veel leden van The Elders onder wie aartsbisschop Desmond Tutu en Kofi Annan verzamelden vanmiddag in de Prinsenhof. Vanaf het Prinsenhof stak de familie, gevolgd door alle gasten de brug over naar de Oude Kerk.

Op de brug waar Prinses Mabel op 24 april 2004 in haar trouwjurk vol strikken een nieuw gelukkig leven mét Prins Friso tegemoet liep, zo liep ze nu, met de ingekorte versie van de jurk die ze op 30 april droeg, met slechts één strik op haar linkerarm wederom naar de kerk. Nu om Friso te herdenken na een veel te vroeg afscheid. Hoewel zijn laatste rustplaats Lage Vuursche is, en niet – zoals andere familieleden – de Nieuwe Kerk, blijven Delft en Prins Friso altijd met elkaar verbonden. Het was niet alleen de locatie van het huwelijk, ook heeft hij er jarenlang gewoond vanwege zijn studie. Later, in 2004, werkte hij er als mededirecteur van TNO Space.

Tijdens de bijeenkomst werd er door veel verschillende mensen gesproken; Prins Constantijn, Dominee George Regas, Huub Oosterhuis, Koning Willem-Alexander, Lotte Crombag, Sophie von der Recke, Victor Halberstadt, Bart Markus en Aartsbisschop Desmond Tutu. Na de inleidende muziek deed Prins Constantijn het welkomstwoord.

Hij vertelde over de band van Prins Claus en Prins Friso en de gezamenlijke interesses: “Onze vader was een wijs man, een onafhankelijke geest. Met grootste ideeën en een passie voor mensen. Hij bewonderde Friso. Zijn hoofd voor cijfers, zijn loyaliteit en onafhankelijkheid, zijn kracht… en natuurlijk zijn golftechniek. Ze hadden veel gemeen. Het is jammer dat hij niet meer heeft gezien hoe Friso in zijn voetsporen trad als erevoorzitter van zijn Prins Claus Fonds voor cultuur en ontwikkeling. Dat waren geen onderwerp die we met de jonge Friso associeerden, maar hij groeide erin en leverde een grote bijdrage aan het succes van het fonds. In ons eerste jaar pikte het fonds een ambitieus maar briljant idee van onze vader op: Een opera voor de Sahel. Het moest een monument worden voor de rijke cultuur van de Sahel in poëzie, muziek, dans en verhaal. De opera is geschreven en uitgevoerd door mensen uit minstens vier Sahel-landen. Hij is opgevoerd in Afrika, Bamako, Amsterdam, Parijs en vandaag in Delft waar Yves en Carlo D uit de originele cast

twee liederen uit de opera zullen zingen.” En terwijl de liederen ‘Taleu Bone’ en ‘Samba Mbayane’ opgevoerd werden, pinkten Koningin Máxima en Prinses Laurentien een traantje weg. Ook Maaike Ouboter trad weer op, zij bracht haar liedje ‘Dat ik je mis’ opnieuw ten gehore. Eerder werd ze ook al uitgenodigd voor de begrafenis. Na Huub Oosterhuis die een tekst voorlas, muziek en zang van onder andere Julius Röntgen en het residentie kamerkoor hield Koning Willem-Alexander een emotionele toespraak. “De eerste herfststorm is uitgeraasd, de bossen rond Lage Vuursche waar Friso is begraven liggen er weer vredig bij. Zo ook is bij mij de eerste storm van woede en onmacht langzaam aan het overtrekken. De wond begint de eerste tekenen van genezing te vertonen, al kan ik niet overzien hoe het litteken met mij zal vergroeien. Stilte na de storm, tijd om te herdenken wie Friso was; Friso als broer en Friso als familieman. Dat die prachtige tijd samen met zo'n dreun voor ons allen zou eindigen, was onvoorstelbaar. En is dit soms nog steeds.”

De NOS zond om 17.00 uur enkele beelden van de herdenkingsdienst uit. Hoe de dienst er verder uitzag is te zien in het programmaboekje wat de RVD vanavond vrijgaf. Na de toespraak van de Koning werden nog muziekstukken als Hobokwartet, Wolfgang Mozart en het Koninklijk Concertgebouworkest met ‘Someone to watch over me’ ten gehore gebracht. Lotte Crombrag (nichtje van Prinses Mabel, die ook bruidsmeisje bij het huwelijk was) en Sophie, Barones von der Recke (ook een bruidsmeisje destijds) spraken, en Trijntje Oosterhuis trad op. Tot slot volgde een gebed door aartsbisschop Desmond Tutu. “Wij bidden in het bijzonder voor zijn jonge gezin. Help zijn herinneringen levend te houden en ten volle van het leven te genieten.” zei hij. Ook Prinses Mabel sprak aan het einde van de dienst en zei onder andere dat zij en Friso zich wel eens afvroegen of hun geluk voor altijd zou zijn omdat het zo goed was. “Maar onze liefde is eeuwigdurend” besloot ze.
Foto's: © Screenshots

Met het spelen van A toi la gloire werd de herdenkingsdienst - net als de huwelijksdienst destijds- afgesloten, al zal de familie het verdriet om het gemis van Prins Friso nooit kunnen afsluiten. Het blijft, zoals de Koning zei, altijd een litteken.

Na de samenvatting die de NOS uitzond van de herdenkingsdienst was ook een documentaire te zien van vrienden die over de prins spraken. Enkele fragmenten hiervan werden al eens getoond op de avond van 12 augustus. In de uitgebreidere versie waren vanavond ook veel gezinsfoto’s te zien. Drie daarvan liet Prinses Mabel via de RVD vrijgeven:

Foto's: © RVD