Koning Willem-Alexander en zijn voorgangers

Leken ze op elkaar in het eerste regeringsjaar?

Nog even en Koning Willem-Alexander is al twee jaar onze Koning. In zijn eerste jaar als staatshoofd waren er veel overeenkomsten met zijn voorgangers, maar uiteraard ook verschillen.

De inhuldiging
Eén grote overeenkomst tussen alle staatshoofden van de afgelopen eeuw is de inhuldiging. Nu hebben ze daar natuurlijk ook niet veel over te zeggen, omdat het allemaal officieel is vastgelegd en daar maar nauwelijks vanaf geweken wordt. Ook Koning Willem-Alexander hield de oude gebruiken graag in ere. Zo droeg ook hij weer de Koningsmantel, en had hij zelfs geopperd om het baldakijn die bij Juliana's inhuldiging in 1948 gebruikt werd, weer te laten bevestigen.

Foto's : © J.M. Rousel/RVD, RVD, Max Koot/RVD, Koos Breukel/RVD

In vergelijking met de inhuldiging van Koningin Beatrix in 1980 hielden de afgetreden Prinses Beatrix en Koning Willem-Alexander in 2013 wel een véél kortere toespraak op het balkon van het Koninklijk Paleis. Wilhelmina en Juliana spraken in 1948 veel langer tot elkaar. De reden dat Beatrix en Willem-Alexander dit ingekort hebben, zal vast te maken hebben met het lawaai van alle mensen waardoor men toch nauwelijks te verstaan is.

©  screenshots NOS

Wilhelmina al vroeg Koningin

Regentes Emma en Koningin Wilhelmina
kort voor de inhuldiging in 1898

Koningin Wilhelmina zat in een heel andere situatie dan haar opvolgers en werd op haar 10e al Koningin. Omdat ze nog niet meerderjarig was, nam haar moeder het regentschap tot Wilhelmina's 18e op zich. Ondanks haar jonge leeftijd werd Prinses Wilhelmina zelfs door haar eigen leraar met Majesteit aangesproken. Ook had ze al vroeg haar eerste verplichting dat bestond uit een eerste steen metselen voor een naar haar vernoemd ziekenhuis. Regelmatig hield ze ook toespraakjes, en ging ze met haar moeder mee op werkbezoeken. De reeks provinciebezoeken die door alle Koninginnen en Koning is afgelegd, had Wilhelmina nog voor haar 18e verjaardag én inhuldiging al lang achter de rug. Toch werden de provinciebezoeken in juni 1899 nog eens dunnetjes overgedaan.

Allemaal op provinciebezoek
Koningin Juliana nam tussen 1948 en 1950 uitgebreid de tijd voor de provinciebezoeken. Ze deed er dus twee jaar over en was ook nog eens in iedere provincie twee dagen op bezoek. Dat was wel anders bij Koning Willem-Alexander. Hij bezocht samen met Koningin Máxima twéé provincies op één dag binnen een maand tijd. Deze website gaf er de toepasselijke titel 'provincieraces' aan. Dat hij in tegenstelling tot zijn voorgangers op bezoek ging in 12 provincies (voorheen waren dat er 11) hinderde hem dus niet. Natuurlijk ging ook Koningin Beatrix met Prins Claus langs de provincies. Zij begonnen op 21 mei 1980 in Den Haag, waar Koning Willem-Alexander zijn tour op 21 juni 2013 juist eindigde.

Tijdens de laatste dag van de provincierace in 2013 regende het behoorlijk, maar de Koning wilde geen paraplu omdat het publiek ook al uren in de regen heeft gestaan om hem te zien. Een echte Koning van het volk dus. Foto:© Vivian Kramer - RoyalfanVivian

De verschillen tussen Koning Willem-Alexander en Koningin Beatrix
Omdat alle staatshoofden in een andere periode regeerden, is vergelijken niet makkelijk en zelfs niet eerlijk. Als Koningin Juliana in 1948 ook een iPad zou hebben, had ze 'm misschien nog wel vaker dan Koning Willem-Alexander gebruikt. Dat soort dingen zullen we nooit weten. De Koning vergelijken met zijn moeder is al wat meer in evenwicht. Zo kun je uit zijn eerste jaar (30 april 2013-30 april 2014) opmaken dat er - bijvoorbeeld tijdens staatsbezoeken - meer aandacht voor handel is. Koning Willem-Alexander koos er ook voor om in zijn eerste jaar korte kennismakingsbezoeken te brengen aan de buurlanden.

View image | gettyimages.com

Met Koningin Elizabeth in 1982.

Koningin Beatrix deed dat niet en bracht alleen staatsbezoeken aan andere landen. Dat de formule van Willem-Alexander ook bij andere staatshoofden in de smaak valt is te zien aan Koning Filip van België en Koning Felipe van Spanje. Ook zij gingen na hun inhuldiging in snelheid langs diverse Europese landen. Een verschil tussen Willem-Alexander en Beatrix is verder dat Koning Willem-Alexander veel minder moeite heeft om met het 'gewone volk' te praten, handjes te schudden en het protocol te doorbreken. Dit zien we ook terug bij Juliana, die het liefst met 'mevrouw' werd aangesproken.


Willem-Alexander en Juliana houden niet van protocol
Willem-Alexander heeft ook al in een interview gezegd dat mensen hem kunnen aanspreken hoe ze willen, als ze maar op hun gemak zijn. Ook zei hij in hetzelfde interview, die kort voor de inhuldiging werd uitgezonden, geen protocolfascist te zijn. Koningin Juliana liet zich ook regelmatig negatief uit over het onderwerp protocol. "Protocol is mijn natuurlijke vijand" is één van haar bekende uitspraken. Koning Willem-Alexander heeft in 1997 zelfs al eens gezegd dat hij de meeste affiniteit heeft met de regeerstijl van zijn oma. Zijn regeerperiode is nog te kort om het al over veel overeenkomsten of verschillen te hebben, maar Willem-Alexander besloot op de eerste Koningsdag nieuwe stijl de traditie van Beatrix in ere te houden en tegelijk met de 'grande parade' terug te gaan naar de defilés van Juliana.

Foto: © Bert Verhoeff/Anefo