Wilhelmina 1880 - 1962: XVI

1956 - 1962

In 1956 had Prinses Wilhelmina weer enkele activiteiten op de agenda staan. Ze opende de derde conferentie van de International Council for Christian Leadership in Noorwijk aan Zee, en was samen met Koningin Juliana, Prins Bernhard en Prinses Beatrix aanwezig bij het overbrengen van de Hongaarse vlag naar het Koninklijk Paleis in Amsterdam.

Foto: © J.D. Noske/Anefo/Nationaal Archief

Haar oudste kleindochter kreeg dat jaar ook Koninklijke verplichtingen, aangezien ze 18 was geworden. De 18e verjaardag van Prinses Beatrix werd in het Koninklijk Paleis in Amsterdam gevierd met een diner. Ondanks dat ze zich steeds meer terugtrok wilde Wilhelmina aanwezig zijn bij dit feest.

Drie generaties. Foto: © RVD

Enkele maanden daarna, op 30 juni 1956, was de prinses ook aanwezig toen haar kleindochter voor het eerst meeging op een officieel bezoek aan Amsterdam. Ze werd onder andere ontvangen in het Stedelijk Museum, en daar wilde Prinses Wilhelmina ook heel graag bij zijn. Onverwachts verscheen Prinses Wilhelmina ook bij de herdenking op het Waterlooplein van de Februaristaking 1941. Ze legde een bloemstuk in de vorm van een margriet bij het monument van de 'dokwerker'. De oorlogsslachtoffers konden op haar blijven rekenen. Het waren de enige momenten waarop Wilhelmina nog Paleis het Loo verliet. Op 14 mei 1956 nam ze zelfs zittend in haar auto het defilé af van de M.O.V.E.O. (Meer ontspanning voor ernstige Oorlogsgewonden) De zomer bracht ze het meest door in haar bekende vakantievilla de Ruygenhoek in Scheveningen. Sinds 1917 heeft deze villa veel voor Wilhelmina betekent. Ze ging er op zowel vrolijke als verdrietige momenten naar toe om van de zeelucht te genieten en te schilderen. In haar laatste jaren heeft ze er waarschijnlijk ook een gedeelte van haar boek geschreven. In 1957 en 1958 verscheen Wilhelmina nauwelijks in het openbaar. Uiteraard was ze wel te strikken voor de onthulling van het monument 'Herrijzend Rotterdam', en in 1958 kreeg men een glimp van haar te zien toen op Paleis Soestdijk het verjaardagsdefilé voor Koningin Juliana plaatsvond. Wilhelmina keek toe vanuit een raam:

Foto: © Harry Pot/Anefo/Nationaal Archief

Eenzaam maar niet alleen

De kerstkaart van 1958 liet zien dat ze in ieder geval genoeg honden had die haar letterlijk omringden op Paleis het Loo. In februari 1959 stond Wilhelmina plots weer in de spotlights. Haar boek 'Eenzaam maar niet alleen' kwam uit. In dit boek had ze de voorgaande jaren geschreven over haar jeugd die werd overschaduwd door de zekerheid dat ze Koningin zou worden. "Laat ik beginnen met te vertellen, dat ik nog de wandelstok van vader bezit, waarmee ik altijd mocht spelen als wij samen kuierden. Wandelen is wel een groot woord voor het gedribbel van een drie- of vierjarig kind. Thans speelt Marijke met zijn mooie dominospel, dat ik in hoge ere houd, in dezelfde kamer en op dezelfde plaats, waar wij dat samen deden…’’ Zo begint Prinses Wilhelmina aan het eerste hoofdstuk van haar boek. Aan de hand van de hoofdstukken; Vader en moeder,  Mijn jeugdjaren, Het begin van de nieuwe eeuw, De Eerste Wereldoorlog, Tussen de oorlogen, De Tweede Wereldoorlog, De bevrijding en daarna en Wachtte mij nog een taak?, beschrijft Wilhelmina haar hele leven. Het boek is vandaag de dag nog steeds populair onder Oranjefans.

"Dit mocht geen aubade worden"
Op 5 mei 1960 volgt er nog één groots en onvergetelijk moment van Wilhelmina en 'haar volk'. Ter gelegenheid van 15 jaar bevrijding wordt een kinderaubade op het voorplein van Paleis het Loo georganiseerd. Wilhelmina zei over deze dag: "Vandaag zijn we 15 jaar bevrijd. Ik kon het niet laten om naar buiten te gaan. En met al die kinderen vaderlandse liederen te zingen. Zo nu en dan zong ik mee, want dit mocht geen aubade worden. Aubades zijn voor de koningin. Nu was het: samen zingen, jong en oud." Wilhelmina zat gedurende de 'aubade' (die ze zelf dus liever niet zo noemde) op een stoel. Na de liedjes hees ze zich naar verluidt moeizaam uit de stoel om de kinderen te bedanken. "Lieve kinderen, ik dank jullie allemaal heel hartelijk, dat jullie vanmorgen zo mooi voor mij hebben gezongen. Leve het vaderland ! Leve de vrijheid !" aldus Wilhelmina. Tot slot werden de duizenden kinderen getrakteerd op repen chocolade die de prinses had gekocht. Nadat ze toezag op hoe alle kinderen een hap van de chocolade namen, verdween ze met een glimlach het paleis in.. Toen werd het stil rondom haar. Maanden. Jaren. Alleen de hondjes van Wilhelmina verschenen af en toe op het voorplein van het paleis. Ze probeerden dan bijvoorbeeld een hond weg te jagen die tegen het paleishek plaste:

Foto: © Joop van Bilsen/Anefo/Nationaal Archief

Overlijden
Op woensdag 28 november 1962 overleed Prinses Wilhelmina op 82-jarige leeftijd. Op 1 en 3 december was er in de Hofkapel voor mensen de mogelijkheid om een laatste groet te brengen aan de prinses die op 4 december onder veel belangstelling werd overgebracht naar Den Haag. Na haar overlijden wijdden de kranten paginagrote artikelen aan Wilhelmina's leven. Daarin werden vooral woorden als 'boegbeeld', 'dankbaarheid', 'moeder des vaderlands' en 'plichtsbesef' gebruikt. Veel mensen waren ook getuige van de rouwstoet. Op nadrukkelijke wens van Wilhelmina was haar uitvaart op 8 december in het wit. Na een dienst in de Nieuwe Kerk in Delft, werd ze bijgezet in de Koninklijke grafkelder:

Foto: © Merk Ben/Anefo/Nationaal Archief