Juliana's 1939: Oorlog in de lucht, 'Vrede' op schoot

Na zowel hoogte - als dieptepunten in 1938, is ook 1939 geen gemakkelijk jaar voor Juliana. Natuurlijk krijgt ze een tweede dochter, maar er is ook een steeds sterkere oorlogsdreiging. Eind '39 woont het gezin dan ook al in het beter beschermende Den Haag.

Foto: J.M. Rousel/RVD

Behalve het 'kerstpakje' dat Juliana voor de fotosessie van december '38 voor haar dochtertje kocht, kocht ze ook een vergelijkbaar ander winterjasje met bontranden. Beatrix' eerste verjaardag wordt gevierd met een rijtoer door Den Haag, maar het kleine prinsesje kwam pas een paar weken later weer echt goed in beeld tijdens een vakantie in het Zwitserse Grindelwald. Van de hoteleigenaar krijgt Prinses Juliana een kinderwagen op slee-ijzers, zodat ze gemakkelijk met haar dochter een wandeling door de hoge sneeuw kan maken. Enkele fotografen zijn ook ter plekke om foto's te maken van Juliana, Beatrix en de St. Bernardshond Inca. Prins Bernhard is er niet bij. Hij doet op dat moment mee aan een skiwedstrijd in Wengen. Verder verloopt de vakantie rustig. Juliana rust veel uit op een terras in de zon. Ze is bovendien zwanger en stapt om die reden zelf niet meer op ski's.

In de maanden die volgen verschijnt Prinses Juliana maar weinig in het openbaar. Wel is ze in juli nog te zien als ze in de auto stapt met Beatrix op haar arm voor een bezoek aan haar oud-gouvernante. Ook maken de prins en prinses in de zomer een vaartocht met de Piet Hein. Op 5 augustus is er weer even tijd voor vreugdevol nieuws als bekend wordt gemaakt dat Prins Bernhard en Prinses Juliana opnieuw ouders zijn geworden van een dochter. Koningin Wilhelmina zegt er - ondanks de kabinetscrisis - haar afspraken met ministers voor af. Twee dagen later vind de geboorteaangifte plaats. Ook de kleine Beatrix is er bij, want de getuige wordt gedaan in de eetzaal van Paleis Soestdijk. De tweede dochter van Juliana en Bernhard kreeg de naam Irene wat 'Vrede' betekent, een hoopvolle naam in de tijd van oorlogsdreiging.

Prinsjesdag 1939

In september zou Prinses Irene gedoopt worden in de Nieuwe Kerk in Amsterdam, maar er komt niets van terecht. Eind augustus vallen de Duitsers Polen binnen. De Tweede Wereldoorlog is uitgebroken. Nederland wil neutraal blijven, maar het leger wordt toch gemobiliseerd voor de naderende oorlog. Tijdens een wandeling door Den Haag inspecteren Koningin Wilhelmina, Prinses Juliana en Prins Bernhard met Prinses Beatrix in zijn armen de militairen. Irene's doop wordt uitgesteld en het gezin vertrekt van Soestdijk naar Den Haag waar het veiliger wonen is.

Juliana in haar werkkamer.

In november worden daar wel officiële foto's gemaakt van Koningin Wilhelmina, met Prinses Juliana, Prins Bernhard en de prinsessen Beatrix en Irene. Ook Koning Leopold (peetvader van Prinses Beatrix) was bij het fotomoment aanwezig. In december verschijnen nog een aantal foto's van het gezin. De foto's werden wederom in Paleis Huis ten Bosch gemaakt. Daar werd ook de kerst gevierd. Tijdens de kerstviering hield Juliana een toespraak, waarin ze onder andere zei: "Wanneer wij hier in huiselijke kring ons rond de Kerstboom scharen, waaraan de kaarsen al branden, dan moeten wij ons allen bewust zijn dat er juist gelijk met dit feest dit jaar zo heel veel leed in de wereld is."

Foto: Koningin Wilhelmina