10 januari 1967: Huwelijk Prinses Margriet en Prof.mr. Pieter van Vollenhoven

Prinses Margriet en Prof.mr. Pieter van Vollenhoven zijn vandaag precies 50 jaar getrouwd. Naar eigen zeggen vieren ze het in privékring met familie en het bruidspersoneel van vijftig jaar geleden. Later dit jaar gaan ze met de kinderen en kleinkinderen op cruisevakantie naar het Caribisch gebied. Voordat het zover is, gaan we vandaag eerst terug naar 10 januari 1967.

Embed from Getty Images

Bijna twee jaar na de bekendmaking van de verloving trad Prinses Margriet op 10 januari 1967 in het huwelijk met de eerste burger aan het hof. In de volgende generatie Oranjes werd het makkelijker om met een 'burger' thuis te komen. Omdat het in eerste instantie ondenkbaar was dat niet adellijke personen een prinselijke titel zouden krijgen, heeft van Vollenhoven, ook door zijn huwelijk, geen titel verkregen.

Embed from Getty Images

Prinses Margriet deed haar naam op haar trouwdag eer aan. De trouwjurk, ontworpen door mw. Lien Bergé-Farwick van Maison Linette in Den Bosch zit vol met geborduurde margrieten. De vijf meter lange sleep en het lijfje van de trouwjurk zijn geborduurd met losse margrieten van (glas)pailletten en parels van het modehuis Hurel, afkomstig uit Parijs. De 67 margrieten op de jurk en de 867 margrieten op de sleep verwijzen ook nog eens naar het huwelijksjaar.

Foto: Max  Koot/RVD

De margrieten kwamen zelfs terug in het diadeem dat is samengesteld uit de juwelen van Koningin Sophie. Het diadeem, ook wel de parelknoop tiara genoemd, wordt tot op de dag van vandaag nog door verschillende Oranjes gedragen. Ook haar bruidsboeket bestond uit, hoe kan het ook anders, margrieten. De bloemen werden speciaal uit Zuid-Frankrijk geïmporteerd, omdat in de winter in Nederland geen margrieten verkrijgbaar waren. Pieter van Vollenhoven droeg het gala-uniform van de Koninklijke Luchtmacht. Zijn inmiddels bekende kleine margriet-broche had hij toen nog niet.

Foto: Max Koot/RVD

Bloemenmeisje en bruidsjonkertje waren Coosje van der Hoeven (dochter van Juliana's particuliere secretaris) en Arnoud Jan de Beaufort. Prinses Christina, mevrouw Brandsma en barones Bentinck waren bruidsmeisjes en droegen lichtblauwe japonnen.

Foto: Max Koot/RVD

Het burgerlijk huwelijk werd voltrokken in de raadszaal aan de Javastraat in Den Haag. Burgemeester Kolfschoten trad op als ambtenaar van de burgerlijke stand. Hij had een duidelijk advies aan van Vollenhoven: "Maak haar gelukkig".

Foto: Eric Koch/Anefo

Foto: Eric Koch/Anefo

Zijn toespraak voor de bruid begon met de woorden: "Koninklijke Hoogheid, Mevrouw. Als eerste prinses uit ons Koningshuis die een Nederlander huwt, bent u ook de enige uit het koninklijke gezin, die ver van huis, van land en continent geboren werd in de donkerste periode die de geschiedenis van ons land heeft gekend. Mogen wij niet vertederd zijn, dat gij de eerlijke keuze van uw hart gevolgd hebt, dat uw bruidegom een der onzen is en dat gij met hem ons dichterbij getreden bent op de weg, die ons Koningshuis zo recht, zo direct en zo intens met ons volk verbindt?" Aan de ouders vroeg de burgemeester om toestemming voor het huwelijk. Prins Bernhard sprak lachend: "Ik heb 't al schriftelijk gedaan, maar ik doe het graag nog een keer mondeling." Om drie minuten over elf verklaarde de burgemeester dat Prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven aan 'elkander' waren verbonden.

Foto: Eric Koch/Anefo

De huwelijksakte. Foto: Eric Koch/Anefo

Foto: Eric Koch/Anefo

Via de Javastraat, Zeestraat, Noordeinde, Heulstraat, Kneuterdijk, Plaats, Vijverdam, Buitenhof, Gravenstraat, Groenmarkt en Kerkplein werd het bruidspaar naar de Sint Jacobskerk gebracht voor het kerkelijke gedeelte van de huwelijksdag.

Foto: Joost Evers/Anefo

Zo'n 1950 mensen zaten in de kerk. Behalve familie en vrienden, waren er bijvoorbeeld ook zeelieden uitgenodigd als dank voor de moed waarmee ze de wereldzeeën bevaren hadden. Verder was ook Prinses Alice, gravin van Athlone aanwezig. Zij was ten tijde van de oorlog en Margriet's geboorte gouverneur-generaal van Canada. Bovendien is ze een volle nicht van Koningin Wilhelmina en een kleindochter van Koningin Victoria. Ook de predikant die Margriet in Ottawa had gedoopt was aanwezig. Verder waren onder andere Kroonprinses Margrethe en haar verloofde Henri van Denemarken, Prinses Christina van Zweden, Prins Charles van Luxemburg, Prins Wilhelm Friedrich van Pruisen en Prinses Kira Auguste van Pruisen, Lady Elisabeth Anson en mevrouw Christina von Amsberg aanwezig. Ook Bernhard's broer Aschwin zat in de kerk. Helaas kon Margriet's oma, Prinses Armgard, door ziekte niet aanwezig zijn.

Foto: Ron Kroon/Anefo

De kerk was uitgebreid versierd met vele bloemen: Achtduizend tulpen, duizend anjers en hyacinten, takken forsythia's, amaryllisbloemen, Japanse azalea's en laurierboompjes vormden het kleurrijke decor. "The Lord's my Shepherd, I'll not want', zongen de aanwezigen bij het binnenschrijden van de bruidsstoet. De stoelen van het bruidspaar waren bijzonder. Ze waren namelijk gemaakt naar een ontwerp van Prinses Margriet en uitgevoerd in hout en bekleed met goudgele zijde. Dezelfde bekleding zat ook op de knielbanken, die door Beatrix en Claus bij hun huwelijk op 10 maart 1966 in de Amsterdamse Westerkerk gebruikt zijn. In de knielkussens waren de wapens van Prinses Margriet en van de familie van Vollenhoven geborduurd. Toen het bruidspaar had plaatsgenomen, zong het Haags Liturgisch Kamerkoor de verzen van psalm 89. Predikant Berkhout las vervolgens psalm 100: 'Juicht den Here, gij ganse aarde'. Daarna las hij uit de brieven van Paulus aan de gemeente in Corinthië. Vervolgens begon hij aan zijn preek: 'Alles is van u'. "Een mooie tekst als een prinses trouwt, vindt u niet? Wat is er nu sprookjesachtiger dan als een prinses trouwt? Ja, één ding: als je mét de prinses trouwt. En dát gebeurt vandaag dan toch maar. En het gebeurt als afsluiting van een lange reeks sprookjesachtigheden: huldigingen, feesten, aanbiedingen van geschenken. Deze afsluiting is het hoogtepunt dat tegelijk de deur opent naar het allerfeestelijkste: het leven van man en vrouw. 

Foto: Ron Kroon/Anefo

Embed from Getty Images

Foto: Ron Kroon/Anefo

Dat leven lijkt er heel anders uit te gaan zien dan de meeste huwelijken. Er is inderdaad een groot verschil. Maar als Nederlandse volk begrijpen we zo langzamerhand wel, dat dat verschil niet alleen in de lusten maar ook in de lasten zit. En nu zitten we in het 1967ste jaar hier bijeen rondom een bruidspaar dat ervan overtuigd is zijn huwelijk te moeten stellen in het teken: 'Wij zijn van Christus'. Ik ben van Christus. Maar wat doe je daar nu mee? Wat doen bruid en bruidegom ermee in hun huwelijk? Je kunt nu op een nieuwe manier over deze aarde wandelen. Niet honds natuurlijk. Ja, maar ook niet hemels. Een christelijk leven is juist een leven, waarin we terwille van de gekruisigde en opgestane gewoon mogen doen. Als je van Christus bent, 'moet' je in een bepaalde zin niets meer. Christus zet je gewoon op je voeten, op vrije voeten. Het is beslist niet een huwelijk van twee mensen die krampachtig op hun vroomste tenen gaan staan. Integendeel: het is een huwelijk van mensen die dat nu net niet meer behoeven, omdat de beslissing over hun geluk ergens anders al gevallen is. Daarom hoeven ze het laatste van hun geluk ook niet van elkaar te verwachten. Daarom kunnen ze elkaar nemen zoals ze zijn en kunnen ze elkaar vrij tegemoet treden."

Foto: Ron Kroon/Anefo

Foto: Eric Koch/Anefo

De inscriptie van de ringen werd door predikant Berkhof bekend gemaakt, toen hij zei blij te zijn dat de tekst van de huwelijksprediking: 'Alles is van u; gij zijt van Christus' in de ringen is gegraveerd. "Want deze tekst hebt u nooit voorgoed achter u, maar altijd weer voor u. Als u voelt, dat het ergens mis gaat met uw huwelijk of met uw beider leven in de wereld, doet dan beiden tegelijk de trouwringen even af. Natuurlijk maar eventjes... En leest samen wat u als een belofte en gebod, als een uitnodiging tot het geluk met u meedraagt: 'Alles is van u, gij zijt van Christus'. Het leven wacht op u, om beslag op u te leggen, en dat is normaal. Maar het leven wil u ook inlijven en inkapselen, zo dat u van deze opinie en van gene houding wordt, van dit en van dat, van alles en nog wat, een slaaf en een schim. Maar Christus wil u vrij houden als kinderen van God. U gaat het leven in met de wapenen van zijn woord, met het geloof en het gebed". Tijdens het voorlezen van de preek, hadden Margriet en Pieter elkaar vaak verliefd aangekeken. Tranen wegpinken kon een stuk beter nadat Pieter Margriet's sluier naar achteren sloeg voor de 'eerste kus'. Voorafgaand hieraan schoven bruid en bruidegom de ringen aan elkaars vingers. Een platina ring voor Margriet en een gouden ring voor Pieter.

Foto: Ron Kroon/Anefo

Foto: Ron Kroon/Anefo

Daarna knielden ze neer voor de zegen. 'Voor God zijt gij nu man en vrouw. Zo dan wat God heeft samengevoegd, scheidde de mens niet'. bevestigde Berkhof.

Foto: Jac de Nijs/Anefo

Toen werd het favoriete kerklied van de Oranjes 'A toi La gloire' gespeeld, en verliet het bruidspaar het kerkgebouw langzaam langs de dikke rijen genodigden. De bruidskinderen strooiden kleine bloemetjes op het pad. Prinses Margriet zong het lied mee tot ze aan het einde van de lange loper was.

Foto: Ben Merk/Anefo

Buiten de kerk werd het bruidspaar enthousiast verwelkomd door toegestroomd publiek. In de Gala Glas Berline werd vervolgens nog een rijtoer gemaakt naar Paleis Huis ten Bosch. Zo hier en daar, in de verte, waren er 'onschuldige' rookbommetjes, waar Margriet en Pieter alleen maar om konden lachen. De meeste aanwezige mensen langs de kant waren enthousiast over het bruidspaar. Er waren diverse spandoeken met lieve teksten en er werd 'Leve Piet en Margriet' geroepen.

Foto: Jaap Herschel/Anefo

Vlakbij Paleis Huis ten Bosch stond een wagen van het Rode Kruis opgesteld waar zestien jongeren met een lichamelijke beperking de kans kregen om een glimp van het bruidspaar te zien. Rond half twee waren Prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven bij het paleis gearriveerd. Daar werden de staatsiefoto's gemaakt en spraken ze een dankwoord voor het Nederlandse volk: "Nu we bijna aan het einde zijn gekomen van deze onvergetelijke dag in ons leven willen wij al diegenen, die de laatste tijd zo ongelooflijk veel voor ons hebben gedaan, nogmaals heel hartelijk danken, voor de moeite, die zij zich hebben getroost. De warmte waarmee dit is geschied en het medeleven wat we hebben mogen ondervinden, hebben er toe bijgedragen dat onze bruidsdagen voor ons een werkelijk onvergetelijke tijd zijn geworden."sprak Prinses Margriet voor radio en televisie. Pieter van Vollenhoven vulde haar aan: "Ik stem volledig in met wat je net hebt gezegd. De periode die wij achter de rug hebben laat zich nauwelijks met enige woorden beschrijven. Het enige wat ik er graag aan zou willen toevoegen, is dat het voor mij een ongelooflijke vreugde is geweest te ondervinden, de warmte, die men jou toedraagt."

Foto: Max Koot/RVD

Na de lunch, nam ook Prins Bernhard nog uitgebreid het woord om Margriet en Pieter geluk te wensen: "De bruidsdagen zijn voorbij, de periode van jullie huwelijksleven gaat beginnen. Wij vieren, want ik spreek namens de ouders van jullie allebei, hopen van harte dat deze nieuwe periode een heel heel lange en vooral een heel gelukkige zal zijn. Zij zal zeker niet altijd gemakkelijk zijn - welk huwelijksleven is dat wel - en door jullie betrekkelijk speciale omstandigheden zal er van ieder van jullie en van jullie gezamenlijk extra veel kracht en wijsheid worden gevraagd."

"Beste Pieter, Je bent nu definitief opgenomen in onze familiekring en mijn vrouw en ik heten je daarin hartelijk welkom. Er zullen misschien nogal wat mensen zijn die denken dat je door je huwelijk met Margriet in een combinatie van paradijs en luilekkerland bent terechtgekomen. Dat je samen met Margriet een soort eigen paradijs zult ontdekken wil ik natuurlijk graag geloven en dat hoop ik ten zeerste, en hier aan deze lunch zou ik niet graag de kok willen tekort doen door te zeggen dat luilekkerland ver weg is, maar ondanks dat geloof ik te mogen stellen dat het verre van waar is dat jij zou vinden dat je nu het doel en het summum van je levensverwachtingen hebt bereikt. Je staat nog aan het begin van je carrière. Voor het vinden van je weg in de toekomst zal je huwelijk eigenlijk enigszins een handicap zijn bij het scheppen van een eigen arbeidssfeer, die past bij je aanleg en capaciteiten en die je werk moet geven dat zowel nuttig is als jezelf bevredigt. Voor een zuivere keuze zullen de 'faciliteiten' en de bekendheid die je door je huwelijk hebt gekregen eerder remmend dan bevorderend werken. Ik wens je van harte de kracht en het doorzettingsvermogen om ondanks dit alles de juiste richting te vinden, daarbij in de beste zin gesteund door je vrouw, en natuurlijk door ons allemaal.

Foto: Max Koot/RVD

Lieve Pietie, Je bent nu al de derde dochter die ons huis verlaat en je moeder en ik zullen je erg missen. We hopen van harte dat jij en je man de weg naar Soestdijk nog heel vaak zult weten te vinden. Je hebt in ons gezin altijd een heel speciale plaats ingenomen, vooral ook als gevolg van het feit dat er tussen jou en je twee oudere zusters een tamelijk groot leeftijdsverschil was, zodat jij te klein was om veel met ze op te trekken, terwijl zij samen een span vormden dat alles altijd samen deed. Later was je met je jongste zuster het leeftijdsverschil ook te groot om als kinderen veel aan elkaar te hebben. Je hebt die speling van het noodlot altijd moedig aanvaard. Ik zie je nog voor me als parmantige kleuter, rustig en geconcentreerd alleen spelend in dat grote huis, in een wereldje van

Foto: Max Koot/RVD

jezelf. Ik heb je vaak in stilte bewonderd. Gedurende de gehele kindertijd is de toestand eigenlijk zo gebleven, want vier jaar zijn, als je zo jong bent, moeilijk te overbruggen. Sinds jullie alle vier volwassen zijn is er natuurlijk veel veranderd, maar ik geloof toch dat de noodzaak veel alleen te hebben moeten doen een onuitwisbaar stempel op je persoonlijkheid heeft gezet. Het heeft je zelfstandig gemaakt en vastbesloten de door jou als juist geziene weg te blijven volgen - hetgeen overigens ook wel een familie-eigenschap kan worden genoemd. Je bent nu vandaag getrouwd. Je hebt in Pieter de partner gekregen waarmee je voortaan alles samen zult doen. Je strijd om je alleen te handhaven is voorbij. Samen ga je verder. Ik ben ervan overtuigd dat je er alles voor over zult hebben om je man gelukkig te maken en dat je jullie geluk altijd met al je krachten zult beschermen en bevorderen. Maar vergeet daarbij één ding niet! Je bent nu niet meer alleen, je hoeft nu niet meer alles zelf op te knappen. Aan Pieter zul je met een gerust hart heel veel over kunnen laten, ook wat betreft de zeer bijzondere problemen die men vooral in de eerstkomende jaren zullen worden gesteld. Je zult hem natuurlijk willen helpen, maar bedenk daarbij wel dat wij mannen per slot van rekening graag heel veel dingen zelfstandig doen en dat zal zeker bij jouw man ook zo zijn. Dat is alleen maar een reden tot blijdschap, want uiteindelijk wordt jullie geluk hierdoor vergroot en bestendigd.

Pieter en Pietie, Jullie ouders hopen van ganser harte dat jullie geluk heel groot zal zijn. Zo groot dat het naar alle kanten zal overvloeien en behalve jullie beiden heel veel anderen tot zegen zal zijn."

Het laatste woord was aan Pieter van Vollenhoven zelf. Hij dankte de Koningin en prins en zijn eigen ouders voor alles wat zij deden voor Margriet en hemzelf. Hij sprak de hoop uit dat hij het vertrouwen dat het vorstenpaar in hem stelde nimmer zou teleurstellen. Tegen zijn eigen ouders zei hij: "Kinderen kunnen hun ouders soms voor onverwachte situaties plaatsen. Van de ouders wordt dan alle begrip geëist. Dat ouders een kostbaar bezit van kinderen zijn, hebben jullie mij doen beseffen." Tot slot zei hij tegen Margriet: "Ik hoop je blijvend gelukkig te maken en dat God ons verder moge leiden, zoals Hij dat tot nog toe steeds heeft gedaan."

Foto: Max Koot/RVD

Na een aansluitend feest, verlieten Margriet en Pieter aan het einde van de middag Paleis Huis ten Bosch. Een paar uur later zaten ze al in het vliegtuig naar Rio de Janeiro. Ook werd Caracas bezocht. Verder bezochten Margriet en Pieter ook diverse eilanden van de toenmalige Nederlandse Antillen. De huwelijksreis eindigde met een skivakantie in Gstaad. Zo combineerden ze zomer en winter tijdens hun huwelijksreis.

Video met korte samenvatting van de huwelijksdag:
Bekijk ook de vijf fotoverslagen met foto's van 1967 t/m 2016: Deel 1, deel 2, deel 3, deel 4, deel 5.