Sophie van Württemberg (1818-1877) - I

200 jaar geleden, op 17 juni 1818, werd in Stuttgart Sophie, prinses van Württemberg geboren. Toen waarschijnlijk nog zonder de kenmerkende pijpenkrullen waar ze om bekend staat. Door haar huwelijk met haar neef Willem werd ze in 1849 Koningin der Nederlanden. Vandaag een terugblik op haar jeugdjaren in Duitsland.

Foto: RVD

Sophie werd geboren als Sophia Frederia Mathilde, prinses van Württemberg. Kort na haar geboorte stierf haar moeder, Catharina Paulowna (Grootvorstin van Rusland). Haar vader was Wilhelm I Frederik Karel, Koning van Württemberg. Sophie had nog een oudere zus, Maria. Aangezien Sophie's moeder zeven maanden na haar geboorte overleed werd ze aan de zorg van haar tante, Catharina van Württemberg (1783-1835), toevertrouwd. Nadat haar vader was hertrouwd mocht Sophie weer naar huis komen en haar stiefmoeder, Pauline van Württemberg (1800-1873), nam de zorg over Sophie en haar oudere zus Maria op zich. De verhouding tussen Sophie en haar stiefmoeder was, getuige de herinneringen die Sophie in de jaren 1865-1866 op schrift stelde, nooit hartelijk. "Mijn stiefmoeder had geen slecht karakter, maar haar ondeugd kwam voort uit middelmatigheid." Wel koesterde ze een grote genegenheid voor haar vader. In haar herinneringen beschrijft ze dat zij elkaar een paar keer per dag zagen, dat ze ’s avonds aan het haardvuur zaten en dat hij bij haar bed zat toen ze op haar dertiende ernstig ziek was.

Ook met haar zusje Marie (1816-1887) heeft ze steeds een hechte band gehad. Sophie en Maria waren, via hun moeder, nichtjes van de Russische tsaar, Alexander II (1818-1881), en dat er koninklijk bloed door hun aderen stroomden was te merken aan hun opvoeding. Zo kregen de zussen op jonge leeftijd Russische en Zwitserse gouvernantes toegewezen die ze diverse talen leerden zoals Russisch, Duits en Frans. Tevens werd er ook veel gedaan aan de culturele opvoeding van de twee zusjes en zowel Sophie als Maria waren in staat meerdere muziekinstrumenten te bespelen. Toen Maria en Sophie oud genoeg waren om onderwijs te volgen kregen ze diverse privéleraren toegewezen die hen les gaven in geschiedenis, aardrijkskunde en letterkunde. Om te controleren of zijn beide dochters wel voldoende studeerden moesten zowel Sophie als Maria twee keer per jaar - onder toezicht van hun vader - een examen af leggen. Met name Sophie bleek zeer intelligent en leergierig te zijn en op eigen verzoek werd ze ook ingewijd in politieke onderwerpen en staatskundige zaken. Op zestienjarige leeftijd maakte Sophie met haar vader en Maria een reis door Italië, waar ze culturele bezienswaardigheden aandeden en familieleden bezochten.