7 januari 1879: Huwelijk Koning Willem III en Prinses Emma van Waldeck-Pyrmont

145 jaar geleden, op 7 januari 1879, trad de 61-jarige Koning Willem III in het huwelijk met Prinses Emma van Waldeck-Pyrmont, die slechts 20 jaar oud was. Het huwelijk vond plaats in slot Arolsen.

Via Emma's oudere zus Pauline kwam Willem III bij huize Waldeck-Pyrmont terecht. Zijn eerste vrouw, Sophie van Württemberg is in de zomer van 1878 net een jaar overleden, wanneer Willem de zomerresidentie in Bad Pyrmont bezoekt in de hoop een nieuwe vrouw te vinden. Hoewel hij eerst zijn zinnen had gezet op Pauline, klikte het toch meer met Emma, die op dat moment 19 jaar was. Emma had medelijden met de man: "Men kan die arme man toch niet alleen naar huis laten gaan" zei ze tegen haar zussen. Het duurde dan ook niet lang tot de verloving tussen Willem en Emma bekend werd gemaakt, op 29 september 1878.

Het huwelijk werd gepland op 7 januari 1879. 7 januari zou uiteindelijk ook de trouwdag van Emma's kleindochter worden. Er zijn, op een officiële gravure na die beschouwd moet worden als 'huwelijksfoto', geen beelden van het huwelijk dat werd voltrokken in het slot van Arolsen in Waldeck. Grote afwezigen waren Willem's zoons Willem en Alexander. Bij de ingang van de zaal kreeg Emma een gekroonde diamanten hanger, die ze vervolgens meteen op haar bruidsjapon droeg.

Foto: Koninklijke Verzamelingen

Na de inschrijving van het burgerlijk huwelijk in de registers van de burgerlijke stand vond om 18.00 uur in de Slotkapel van het ouderlijk huis van de bruid de kerkelijke inzegening plaats. Aansluitend was er een "Cour van gelukwensing” door de vorstelijke gasten, Nederlandse vertegenwoordigers en inwoners van Waldeck. Vervolgens werd het galadiner gehouden. Het bruidspaar en de vorstelijke gasten namen plaats in de Stenen zaal en de gasten van lagere rang zaten in de Paltzer zaal. Het menu bestond maar liefst uit 15 gangen met 17 gerechten, variërend van oesters uit Oostende, Hollandse asperges tot ossenhaas op 'Engelse wijze bereid'. Opmerkelijk is dat er zes verschillende soorten desserts werden geserveerd. Pudding, ijs, gebak, compote, vruchten en 'dessert' vormden het slot van het diner. Het diner werd opgeluisterd met een muziekprogramma waarbij de 19e-eeuwse componisten toonaangevend waren. Mendelssohn's Hochzeitsmarsch opende het programma, na o.a. Wagner's Brautchor, fantasieën op Verdí's opera Aida en Gounod's opera Margaretha besloot Wilhelms-Marsch van Rofsberg dit gedeelte van de feestelijkheden. De huwelijksdag eindigde met een fakkeloptocht met serenade en een groot vuurwerk.

Foto: Koninklijke Verzamelingen

De festiviteiten ter gelegenheid van het huwelijk werden in Nederland al snel afgebroken wegens het overlijden van Willem's broer Prins Hendrik op 13 januari. Hendrik had bij het huwelijk als getuige op moeten treden, maar moest wegens mazelen verstek laten gaan. Enkele dagen later overleed hij. Op 28 april 1879 vond alsnog een feestelijke inhuldiging van het bruidspaar plaats in Den Haag. Voor de gelegenheid werden enkele erepoorten opgericht. Onderstaand exemplaar stond prominent op de Lange Vijverberg, hier gezien vanaf het Tournooiveld. Met toepasselijke voorwerpen als visnetten, fuiken, manden, haringvaatjes, grotere vaten, touwwerk, ankers en boeien verbeeldde deze poort de Scheveningse visserij.

Foto: Koninklijke Verzamelingen